Selâm ile Düğün Çağırma Geleneğinden Davetiye Kültürüne Kültürel Ekonomik Bir İnceleme

250 Dr. Mehmet ÖZDEMİR T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı davetiyeyi kargo şirketi aracılığıyla düğün sahiplerine göndermektedir. Ayrıca davetiye modelleri üzerinde yapılan çeşitli değişiklikler her zaman ekstra maliyet getirmektedir. Davet ve kültür ekonomisi kapsamında hazırlanan çeşitli içerikler de mevcuttur. Bunlar genellikle “duvar saati, tablo, puzzle, anahtarlık, dolap süsü (magnet), kapı süsü, ayna, çeşitli kokulu sabunlar, nikâh ve düğün şekerleri” vb. gibi genellikle yakın akrabalara dağıtılan ve düğün hatırası olarak saklanması istenilen çeşitli hediyelik eşyalardır. Bunların dağıtım süreci genellikle düğünden sonradır. Davetiyeciler sözlü-yazılı kültür ürünlerini yaratıcılık temelinde kültürel ekonomik amaçlar için kurgulayarak işlevsel olarak kullanıma sunmaktadır. Davetiyeler kültürel ekonomik açıdan geleneksel ve modern olanı yaratıcılık temelinde buluşturmaktadır. Kültürel belleğin sağladığı sözlü ve yazılı veriler, başta yazılı-görsel ve sanal araçlar temelinde kurgulanmaktadır. Ayrıca davetiyecilik internet ortamında, forumlar, sosyal medya, mobil uygulamalar ve doğrudan açı- lan internet sayfalarında basım-yayın ve matbaacılık hizmetlerini kolaylaştıran, yaygınlaştıran ve maliyetleri ucuzlatan bir sektöre dönüşmüştür. Davetiye sektörü, e-ticaret sipariş boyutuyla uzaktan matbaacılık hizmetleri sunmaktadır. Bu sektör ayrıca paketleme, dağıtım (kargo) hiz- metlerini kapsamaktadır. Dolayısıyla internet ortamında davetiye temelinde kültürel ekonomik amaçlar çevresinde sanal/dijital kültür belleğinin oluştuğu söylenebilir. Davetiye tasarımcılığı, yaratıcılığın sergilendiği alanlardan birisidir. Kültürel ekonomik bir ürün olarak davetiye, tasarım özelliklerine göre çeşitli şekillerde incelenebilir. Davetiyelerin sahip olduğu en belirgin özellikler şunlardır: a) Sadece metinlerin yer aldığı davetiyeler: Davetiyelerin görsel içeriği, tasarım ve işçi- lik gibi maliyetler fiyatlandırmayı etkilemektedir. Kâğıt kalitesi, baskı çeşidi, kullanılan aksesuarlar davetiyenin birim fiyatını etkileyen unsurlardır. Bu bağlamda sadece yazı türleri ve farklı dillerden oluşan metinler bu grupta yer alır. Bu davetiyelerde süslemeyi çağrıştıran görsel içerikler yok denecek kadar azdır. b) Fotoğraf veya karikatür içeren davetiyeler: Davetiyelerin tasarımında resimler, fotoğraf- lar ve karikatürlerden istifade edilmektedir. Davetiyede damat ve gelinin gerçek fotoğrafı bulunabilir; ayrıca gelin damat modelleri yanında gelin ve damadın karikatürlerini simge- leyen davetiyeler bu kategoride yer alır. c) Çeşitli simge, ikon, imgenin kullanıldığı davetiyeler: Davetiyenin tasarımında çeşitli gör- sel araçlardan ve sembollerden yararlanılmaktadır. Bunlar davetiyenin pazarlanması/ beğendirilmesiyle ilgilidir. Bu bağlamda gelin-damat, gelinlik-damatlık, buluşan eller, du- dak ve bıyık, salıncak, sonsuzluk sembolü, çifte kumru, güvercin, dantel, tuğra, inci ve diğer taşlar, kurdele, püskül, taş plak, kalp, tren, Kız Kulesi vb. gibi İstanbul başta çeşitli şehirlerin simgeleri, kapı, araba, ev vb. içeren davetiyeler bu kategoride yer alır. d) Sportif tasarımlı davetiyeler: İnsanlar başta futbol olmak üzere çeşitli spor dallarını kendilerine yakın hissederler. Bu bağlamda sporla ilgili içerikler tasarımcıların dikkatinden kaçmamıştır. Burada en çok maç bileti tasarımı tercih edilmektedir; Ayrıca tasarımlarda