Anadolu Masallarında Yemek ve Yiyecek Kültürü Üzerine Tespitler

151 ANADOLU MASALLARINDA YEMEK VE YİYECEK KÜLTÜRÜ ÜZERİNE TESPİTLER Doç. Dr. Halil Altay GÖDE 1 Giriş İnsan doğduğu günden itibaren yeme içme ihtiyacını gidermek ister. Bebekken ağlayarak bu ihtiyacını annesine bildirip sütünü emer. Daha sonraki süreçlerde tabiatta bulduğu hayvansal ve bitkisel ürünlerden elde ettiği gıdaları karnını doyurmak için keşfetmeye başlar. Bu keşif, içinde bulunduğu coğrafyada bitki ve hayvanlardan elde ettiği malzemeyi işleyip, değişik gıdalar üretmesiyle devam eder. Üretilen bu malzemeler bir kültürel ürün olarak yemek, ekmek, içecek türlerini oluşturmasını sağlar. Günlük hayat içinde ihtiyaçların giderilmesi için üretilen yiyecek türleri insanların sosyal hayatının kültürel yaratmaları olan masallarda da kullanılmaya başlar. Bu çalışmamızda bu yiyeceklerin incelediğimiz masallardan hareketle tespitini yapmaya çalışacağız. Masallar, diğer folklor ürünleri gibi paylaşılan hayatın içinde doğmuş ve muhafaza edil- miştir. Bütün dünyada masallar, ortak bir yapıya ve ortak motiflere sahip sözlü gelenek içinde yaşayan, XIX. yüzyıldan itibaren düzenli bir biçimde yazıya geçirilen edebi bir türdür. Masalların bu ortak özellikleri yanında bu türü canlı ve her zaman okunur ve dinlenir yapan, dili ve olayları biçimlendiren ve hareketlendiren kültür birikimi, farklılığı ve milliliği meydana getirmektedir. Dil, masal kahramanları, aile ve toplum, çevre, inanç, adet ve gelenekler, kabuller masallarda millîliği meydana getirir. (Günay 1992, s. 616) 1 Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü (halilgode@sdu. edu.tr ).