Ankara Radyosu’nda Halkevleri Sanat ve Folklor Saati

141 Ankara Radyosu’nda Halkevleri Sanat ve Folklor Saati Genel Konular Fakat diğer oyunlarımızın ya bu kadar muvaffakiyet kazanacağına kani olunama- dığından veyahut ne oldukları bilinemediklerinden adları dahi anılamamıştı. Fakat şimdi gördük ve öğrendik ki mill î karakteri taşıyan ve bizim içimizden doğan heye- canı ifade edebilecek vasıfları bulunan oyunlara sahip bulunuyormuşuz da ken- dimizin haberi yokmuş. ‘O mahiler ki derya içredir, deryayı bilmezler’. Ne yazık.. kendimizi tanımıyoruz.” Bezirci, bu ifadeleriyle halk kültürü unsurlarına Cumhuriyet döneminde verilen önemi ve Cumhuriyet’in yeniliklere açık yönünü vurgulamıştı. 46 Radyoda üçüncü program 1 Ocak 1942 tarihi itibariyle 13 kişilik ekibiyle Balıkesir Hal- kevi’ne ayrılmıştı. Balıkesir’de geleneksel güreşçilik programın ana unsurlarından biri olmuştu. Programın izahından sonra güreşe başlarken eski bir anane olarak çalınan “Cengi Harbi” icra edilmişti. Bunu cazgırın pehlivanları takdimi ve onlara öğütleri takip etmişti. Peşrevden sonra güreş başlamış, davul ve zurna “Köroğlu Koçaklaması”nı çalarak güreşe eşlik etmişti. Güreş bitince pehlivanlar “Cezayir Havası” ile meydandan ayrılmışlardı. Takiben Balıkesir’in Pamukçu köyünden tanınmış Bengici Mehmet tarafından eski bir âdet olan “Köy Hayrı”, “Kış Sohbetleri”, “Sohbet Öğmesi” gibi âdetler anlatılmış, sonra Mehmet ve arkadaşları darbuka ve zilli maşa eşliğinde “Ağır Hava” ile “Tek Hava” söylemişlerdi. “Bengi” hakkında bilgi veren Mehmet takiben “Bengi Havaları”nı dillendirmişti. 47 Yapılan bu programlar ile özellikle halkın musiki zevkine hitap edilmekteydi. 48 Adana Halkevi tarafından 12 Ocak 1942 tarihinde yapılacak programda daha önce Halkevinin düzen- lediği “Karacaoğlan Geceleri”ne iştirak eden tanınmış simalar yer almıştı. Türkülü masallar ve kahramanlığa ait halk şiirleri söyleyen, muhtelif âdetlerle köy düğünlerini tasvir eden ve muhitte Halk Şairi Hasibe Teyze olarak tanınan Kadirli kazası Andırın köyünden Hasibe Türkmen bu halk sanatkârlarından biriydi. Programa iştirak eden diğer bir isim de muhitinde kaval çalmaktaki ustalığıyla tanınan Kadirli kazasının Nürfet köyünden Hasan Şahin idi. 49 Programda HSFS’nin musiki ve edebiyat bakımından önemi üzerinde durulmuştu. Program, Saygun’un konuşması ve bu konuşma ile ilgili olarak Çukurova’nın tanınmış şairi Hasibe Hatun’un iki “Ağıt”ı ile başlamıştı. Takiben bas bariton Ruhi Su bir “Hoyrat”, “Çukurova Bozlağı”, “Oyun Havası” ve “Halay” oku- muştu. Sözü Doçent Dr. Pertev Naili Boratav almış, halk edebiyatının anlam ve önemi hakkında bilgi verirken “Köroğlu”ndan örnekler sunmuş ve konuşmasını: “Anadolu’nun romanını yazacak olan yeni nesillerin bu işin ustalığını bugün aslını bozmadan, olduğu gibi tesbite çalıştığımız halk hikâyelerinden alacaklarını umuyoruz. Bize çalışmalarımızda en büyük zevk veren bu umuttur.” sözleriyle bitirmişti. 50 Boratav’dan sonra şair Behçet Kemal Çağlar program hakkında duygu ve düşüncelerini şu şekilde ifade etmişti: 51 46  Cevdet Bezirci, “Mahalli Oyunlar”, Çorumlu , S.33, 1 İkincikânûn 1942, s.1-2. 47  BCA , 490.01.1036.984.1, 24.12.1941; Yönetken, a.g.m., s.25. 48  CHP Halkevleri ve Halkodalarının 1942… , s.5-6. 49  BCA , 490.01.1038.992.1, 16.12.1941. 50  Yönetken, a.g.m., s.25. 51  B.K. Çağlar, “Halkevlerinde Sanat ve Folklor Saatleri”, Ulus , 13.01.1942, s.4.