Ankara Radyosu’nda Halkevleri Sanat ve Folklor Saati

143 Ankara Radyosu’nda Halkevleri Sanat ve Folklor Saati Genel Konular ram dümbek sesiyle başlamış, yöresel bir düğünde kız tarafı canlandırılmıştı. Bu esnada kadınlar tarafından “Minarede Ezan Var”, “Karanfilin Moruna”, “A Kızım, Kınalı Kızım” gibi oyun havaları söylenmiş ve buna def ve dümbek eşlik etmişti. Sonra erkek tarafından sahneler yaşatılmış, Ödemiş’in tanınmış halk sanatkârlarından Hafız Mustafa Seyrekli, Curacı İbrahim Kâhya, Kabak Kemaneci Hamdi, “İnce Mehmed” ve “Çakırcalı” türküleriyle çeşitli koşmalar çalıp, söylemişlerdi. Silah sesleri arasında Ödemişli davul ve zurnacılar, yörenin “Nazoğlu” ve “İki Parmak” gibi yaygın zeybek havalarını icra etmişlerdi. Program sabahleyin gelin almaya giderken davul ve zurna ile çalınan “Yol Havası” ile sona ermişti. 55 Saygun, 26 Şubat 1942 tarihinde Ankara Radyosu’nda düzenlenmesi planlanan etkinlik için Halkevi mensuplarıyla hazırlık yapmak üzere 1941 yılı Ağustos ayında Kastamonu’ya gel- mişti. Yapılan planlamaya göre program için Kastamonu Halkevi tarafından görevlendirilen dört yerel sanatçı “Kırk Çeşmeden Sular İçdim Kanmadım”, “Evlerinin Önü Handır”, “Zeybek misin Zeybek Donu Giyecek”, “Sepetcioğlu”, “Topal Koşma” türkülerini çalıp söyleyecek ve yöre teker- lemelerinden örnekler sunacaklardı. 56 Bu kapsamda Ankara’ya 25 kişilik bir grubun geldiği, 22 Şubat akşamında Ankara Halkevi’nde Kastamonu millî oyunlarını oynadıktan sonra 26 Şubat’ta radyoda programlarını icra ettikleri anlaşılmaktadır. 57 17 Mart 1942 tarihli Konya Halkevi’nin programında geleneksel özelliklerini muhafaza eden Konya musikisine yer verildiği görülmektedir. Konya musikisinde canlı ve hareketli bir yapı arz eden “Arkadaşlık ve Muhabbet Meclisi” ve ritmik olarak başlayıp, saz seslerinin kesilmesiyle yalnız söylenen, sazların takiben “Divân” melodisini tekrar ettiği “Divân Musikisi” olmak üzere iki önemli üslup bulunmaktaydı. 58 Nitekim Konya Sosyal Yardım Reisi Lûtfi Berkmen’in Konya hak- kında birkaç sözüyle başlayan programda bu üsluplar icra edilmişti. Yörenin âşıkları Mehmet Ya- kıcı, Tahir Demiröz ile Mehmet Çavuş’un bağlamacı İsmail Çopur’un eşliğinde “Âşık Meclisi”nde yer aldığı anlaşılmaktadır. Silleli İbrahim Berberoğlu, Konyalı Murat Tiftik, Mehmet Bal, Karkınlı İbrahim Kara ve Tefçi Mustafa’nın da aşk türküleri icra ettikleri program 59 vesilesiyle Konya’nın kültürel değerleri dinleyicilerle canlı olarak paylaşılmış ve program dinleyiciler tarafından beğe- niyle karşılanmıştı. 60 Ankara Halkevi’nde tekrar eden program vesilesiyle, folklor ile meşgul olan Ankaralı münevverler söz konusu sanatkârlara ilgi göstermişler ve bu şekilde bir kısım Konya türkülerini kayıt altına almışlardı. 61 HSFS programının dokuzuncusu Erzurum Halkevi tarafından icra edilmişti. Halkevi Güzel Sanatlar Şubesi Müzik Kolu tarafından 26 Mart 1942 tarihinde düzenlenecek program kapsa- mında yöreye ait türküleri icra etmek amacıyla üçü öğretmen olmak üzere altı kişilik bir heyet hazırlanmıştı. Bu türküler arasında Erzurum’da yetişmiş ve 20 yıl önce vefat etmiş olan halk şairi Âşık Sümmani’nin hayatından deyişler de yer almaktaydı. Faruk Kaleli tarafından solo olarak icra edilen “Yayla Türküsü”, “Yıldız” ve “Yanık” türkülerinin ardından, “Çermik Yolu”, “Ayşe” ve “Sarı Gelin” türkülerinin koro şeklinde icra edilmesi ve bu türkülere bir zurna ile eşlik edilmesi 55  Yönetken, a.g.m., s.25. 56  BCA , 490.01.1037.989.1, 24.12.1941. 57  “Kastamonu’dan Gelen Halkevliler”, Ulus , 21.02.1942, s.4. 58  “Radyomuzda Konya Gecesi”, Radyo , C.1, S.5, 15 Nisan 1942, s.22. 59  BCA , 490.01.1037.990.1, 06.01.1942. 60  “Radyoda Sanat ve Folklor Gecemiz”, Konya , Mart 1942, s.60-61. 61  “Konyalı Halk Sanatkârlarının Konseri”, Ulus , 15.03.1942, s.2.