Ankara Radyosu’nda Halkevleri Sanat ve Folklor Saati

152 Erol EVCİN T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı hazırlık çalışmaları kapsamında bağlama konusunda marifetli olanlar ile sesi güzel Denizlililer köylerinden ve kazalarından merkeze getirilmek suretiyle seçime tabi tutulmuşlardı. Seçimler sonrasında “Kına Gecesi” ile erkeklerin “Düğün Eğlenceleri”ni temsil etmek üzere hazırlıklara girişilmişti. 90 Kırklareli Halkevi de bölgenin kültürel değerlerini her fırsatta tanıtmayı ihmal etmemiş, Ankara Radyosu’nun 30 Mart 1943 tarihinde Kırklareli ile ilgili olarak hazırladığı HSFS programı bunun en başarılı örneklerinden biri olmuştu. Program sunucunun: “Sayın dinleyiciler: Sizinle Hızır Bey cengâverlerinin kılıç şakırtılarını duyuran Vize kalesini, binbir oklu Ahmet Bey’in uğ- runda canını verdiği Pınarhisar surlarını, ünlü Türk kadını Tomris’in zafer sahnesi olan Pınarhi- sar-Kaynarca arasındaki küçük ovayı geride bırakıp gâh bodur ağaçların süslediği tepeciklerin doruğunu aşarak, gâh yeşermiş tarlaların kıyısını dolanarak eski şarap şehri Kırklareli’ne doğru uzanalım…” şeklindeki ifadesiyle başlamıştı. 91 Kırklareli-Trakya programı için Halkevi Güzel Sa- natlar Şubesi Reisi ve Ortaokul Müzik Öğretmeni Selâhattin Yüce’nin riyasetinde dokuz kişilik bir heyet teşkil edilmiş, bu grubun içinde bağlama, darbuka, zilli maşa, davul ve zurna sanatçıları yer almıştı. Bölgeden heyete katılma talebinde bulunan meydan sazı, dört telli saz, cura ve kaval sanatkârları ile bir âşığın talebi ise hazırlık zamanının ve bütçe imkânlarının kısıtlılığı nedeniyle kabul edilememişti. 92 Program için hazırlıkla görevlendirilen heyette “Trakya’da Türk Kabileleri”, “Kırklareli Şairleri”, “Trakya Şairleri”, “Edirne Halk Şairleri” gibi eserleri ile tanınan folklorcu ve muharrir Vahit Lütfi Salcı da bulunmaktaydı. Kırklarelili olup, Trakya’dan Tuna’ya kadar birçok halk, kahramanlık ve gelin alayı türkülerini, alevi nefeslerini dile getiren teknik musiki bilgisine sa- hip bağlama üstadı Âşık Ali Tanburî, manzumeleri, koşmaları ve nefesleri ile tanınan Babaeskili emekli öğretmen ve aynı zamanda halk şairi Hasan Sözgen program için geniş çaplı araştırma- lara başlamıştı. Salcı’nın iddiasına göre radyo programı vesilesiyle o döneme kadar derlenme- miş ve neşredilmemiş türküler tespit edilmişti. Bunlar arasında “Katipoğlu” gibi Tuna yöresine; “Malkara”, “İslimye”, “Nemse”, “Penbe Hanım”, “Hayrabolu”, “Bostanlı Köyü” ve “Kırmızı Gül” gibi Trakya yöresine ait türküler bulunmaktaydı. Bu eserler ile bunları icra etmek üzere seçilen sanatkârlar aylarca ve titizlikle sürdürülen araştırma ve inceleme hazırlıkları neticesinde ortaya çıkmıştı. 93 1943 yılı Nisan ayında radyoda yayımlanan Kütahya Halkevi programının da kamuoyunda beğeniyle takip edildiği anlaşılmaktadır. Öyleki edebiyatçı kimliğiyle de tanınan Kütahya Milletve- kili Sadri Ertem etkinliğe ilişkin olarak kaleme aldığı makalede: “Kütahya’nın folklor gecesi Türk sanatının istikbali hakkında ümitlerini folklor kaynaklarına çevirmiş olanların haklı olduklarını bir kere daha isbat etti. Zengin bir hayat ifadesini taşıyan eserler yarınki Türk sanatının ham madde- sidir. Halkla münevver arasındaki köprüyü ancak folklor kuracaktır. Şahsiyet sahibi canlı bir sana- tın kökü bu sonsuz insan ruhundadır.” ifadeleriyle folklor unsurlarının ülkedeki sanat anlayışının temelini teşkil ettiğini ve halk ile aydınlar arasında oynadığı köprü rolünü dile getirmiştir. Ertem’in HSFS programı için ifade ettiği şu sözler de önem arz etmektedir: 94 90  BCA , 490.01.1036.986.2, 15.02.1943. 91  “Radyoda Kırklareli Gecesi”, Trakyada Ye ş ilyurt , S.1248, 17 Mayıs 1943, s.1 ve 4. 92  BCA , 490.01.1037.989.1, 24.03.1943. 93  BCA , 490.01.1037.989.1, 30.07.1942. 94  Sadri Ertem, “Kütahya’nın Folklor Gecesi Münasebetile”, Vakit , İstanbul, 19.04.1943.