Ankara Radyosu’nda Halkevleri Sanat ve Folklor Saati

155 Ankara Radyosu’nda Halkevleri Sanat ve Folklor Saati Genel Konular Dertli Ötmesin”, “Ağlama Yar”, “Bugün Ayın Üçüdür”, “Güvercin Vurdum Kalkmaz”, “Evler Geçti Narlığa”, “Urfalıyam Dağlıyam”, “Urfa’nın Yedenleri”, “Köylüyem Harmanım Yok”, “Evimin Önün- den Gelip Geçersin”, “Fincanı Taştan Oyarlar” türküleri ve “Sultani Gül Hoyratı” söylenmişti. Yine bu etkinlikler sırasında “Can Çekiç”, “Tulaka-Yüzük”, “Dörtlü” ve “Düzey” oyunları oynanmıştı. 106 27 Aralık 1943 tarihinde Erzincan’ın Kemaliye Halkevi radyo programının konuğu olmuştu. Katılımcılar ertesi gün Ankara Halkevi’nde “Kemaliye-Eğin Gecesi” adıyla düzenlenen etkinliğe katılmışlar ve yöresel temsillerini icra etmişlerdi. Müfettiş Saygun’un Kemaliye’ye gelerek ger- çekleştirdiği folklor incelemelerinden sonra Halkevi Reisi Zeki Oğuz’un öncülüğünde 17 kişilik halk müziği ve oyuncu ekibi program için hazırlanmıştı. Behçet Kemal Çağlar’ın Eğin’in gurbet manileri hakkında örnekler içeren bir konuşması ile başlayan programda Eğin türküleri ve oyun- ları ile Eğin düğünleri temsili yer almıştı. Büyük beğeni toplayan bu program yoğun ısrar üzerine tekrar icra edilmişti. Gurbet türküleri, “Tamzara”, “Üç Ayak”, “Leylani” gibi özellikle Doğu Anadolu bölgesine özgü oyunlar bu programlarda yer almıştı. 107 CHP Genel Sekreterliği’nden Isparta Halkevi’ne gönderilen 21 Aralık 1943 tarihli bir ya- zıda, Isparta folklorunu tanıtacak bir heyetin HSFS programı için Ankara’ya davet edilmesinin düşünüldüğü, bu konuda icap eden hazırlıkları yapmak üzere Müfettiş Saygun’un Isparta’ya ge- leceği belirtilmişti. Bu süreç içinde Halkevi yetkilileri muhitin en iyi halk sözcü ve okuyucularının tespit edilmesi, bunlarla Isparta türkülerini çalışmak, şehrin düğün, gece gezmeleri, gençlik ara- sında icra edilen eğlence âdetlerini tespit etmek, Isparta’da söylenen manileri, halk şiirlerini araş- tırarak, gül ve gülyağı gibi ziraat ve halıcılık sanatlarına ilişkin âdetleri ve türküleri hikâyeleri ile tespit etmek gibi çalışmaların yapılmasını salık vermişti. 108 Genel Sekreterliğin, Isparta örneğinde olduğu gibi hazırlıklarını tamamlayan Halkevleri ile tekrar iletişime geçerek nihai program tarihini belirlediği anlaşılmaktadır. Bu yıllarda Aydın, 109 Çankırı 110 ve Söğüt 111 Halkevlerinin saz ve söz sanatkârları tarafın- dan icra edilen HSFS programları da söz konusu bölgelerin folklor hayatını yansıtan ve beğeni toplayan programlar arasında yer almıştı. HSFS programı için 30 Mart 1944 tarihi Geyve Halkevi’ne ayrılmıştı. Hazırlıklar kapsa- mında CHP Genel Sekreterliği’nden Halkevi Reisliği’ne gönderilen yazıda hazırlıklara ilişkin bilgi verilmişti. Buna göre Geyve’nin folklorunu tanıtacak bir heyetin Ankara’ya davet edilmesinin ka- rarlaştırıldığı ve bu konuda yapılacak hazırlıklara yardımcı olmak üzere Müfettiş Saygun’un 1944 yılı Mart ayı başlarında Geyve’ye gittiği anlaşılmaktadır. 112 Diğer yandan Halkevi tarafından da bir an önce muhitin önde gelen sazlarının ve okuyucularının tespit edilmesi ve Geyve türküleri ile bağlama, kaval, zurna darbuka, dümbelek gibi halk sazları üzerinde çalışmalar yapılması is- tenmişti. Yine Geyve’nin düğün, gece gezmeleri, gençler arasındaki eğlence âdetlerinin ortaya 106  Hamdi Olcay, “Urfa Gecesi”, Ülkü , C.5, S.54, 16 Birincikânûn 1943, s.8-10. 107  BCA , 490.01.1036.986.2, 26.08.1943 ve 20.12.1943; B. Kemal Çağlar, “Kemaliye”, Ülkü , 16 İkincikânûn 1944, C.5, S.56, s.6-8. 108  BCA , 490.01.1036.986. 21.12.1943. 109  BCA , 490.01.1036.983.1, 26.08.1942 ve 12.02.1943. 110  BCA , 490.01.1036.985.1, 26.10.1942. 111  BCA , 490.01.1036.984.1, 24.01.1944. 112  BCA , 490.01.1039.996.1, 24.04.1944.