Ankara Radyosu’nda Halkevleri Sanat ve Folklor Saati

157 Ankara Radyosu’nda Halkevleri Sanat ve Folklor Saati Genel Konular yüzünden çıkan kanlı dövüşte Şıhoğlu Voyvoda namlı Sarı Mustafa Efe’nin vurulması üzerine yakılan uzun hava şeklindeki “Voyvoda Türküsü”, mahalli şive ile söylenen bir deyiş olan Âşık Ömer’in “Ey Gönül Bu Faniden Geçmemeğe Şüphen mi Var” türküsü program için seçilmişti. Program için teklif edilen halk türküleri arasında def, dümbek, maşa, saz, zurna gibi halk musikisi aletleri eşliğinde yarenler tarafından yüzlerce yıldır söylenegelen türküler bulunmaktaydı. Kula kazasına bağlı Eskin ile Selendi köyleri arasında bulunan Kapu dağında efeler ile takip müfreze- leri arasında geçen bir çarpışma münasebetiyle bir efenin sevdiği kızın ağzından söylenmiş halk türküsü “Tırmana Çıktım Kapu Dağına”, Kadirbey adında bir derebeğinin sevdalısı yüzünden bir genç delikanlıyı öldürmesi üzerine söylenen bir asırlık “Kadirbey Halk Türküsü”, Kula’da Avara- oğlu ailesinden bir delikanlının sevdasına ilişkin “Avaroğlu Türküsü”, Rum’a kaçmış bir kızın bir asırlık methiyesi “Çek Deveci Türküsü”, bir sevda türküsü “Basma Döşek”, İstiklâl mücadelesin- de Yunan kuvvetlerine karşı mücadele eden Kula Müfreze Kumandanı Kulalı Şabanoğlu Meh- met’in bir çarpışma esnasında vurulması üzerine söylenen “Yabaayak Mehmet Efe Türküsü” bu türden eserler arasındaydı. Bunun yanı sıra yaren fasıllarının sonunu bağlayan sevda türküleri “Feslihan” ve “Dikilitaş” ve kına gecelerinde söylenen “Kına Öğmesi” Kula HSFS programı için hazırlanan türküler arasında yer almıştı. 118 1946 yılı itibariyle Ankara Radyosu’nda 5-6 programın icrası öngörülmüştü. Bu bağlamda CHP Genel Sekreterliğince seçilen iller ilgili Halkevleri Reisliklerine bildirilmekte ve gelen program içeriklerine göre bir seçim yapılmaktaydı. Edirne’de söz konusu dönemde program hazırlıklarına girişen şehirlerden biri olmuştu. 119 Gaziantep Halkevi de 1946’da programa katılmak üzere evlen- me âdetleri arasında yer alan “Gelin Giydirmesi”ni mahalli şive ile muhavereli bir şekilde düzen- lemişti. Bu etkinlik içinde mahalli türküler ve halaylar da yer almıştı. 120 Malatya Halkevi 1944 yılı başlarında Genel Sekreterliğe HSFS programına katılmak hu- susundaki taleplerini iletmişti. Memnuniyetle karşılanan bu talebin yıllık programının daha önce belirlenmiş olması nedeniyle sonraki bir dönemde değerlendirileceği bildirilmişti. Bununla birlikte programın hayata geçmesi ancak 1946 yılı Şubat ayında mümkün olabilmişti. Malatya gecesi için 12 kişilik bir heyet teşkil edilmiş ve programda “Kız İsteme”, “Nişan”, “Kına”, “Düğün” gibi evlenme âdetleri, “Taklitli Masallar”, “Mehdiye”, “Koşma”, “Âşık Meseleleri”, “Pehlivanlara Özgü Âdetler” ve “Pehlivanların Hayat Hikâyeleri” yer almıştı. Ayrıca “Maya”, “Hoyrat”, “Tecniz” ve “Divân” gibi ma- halli türküler, “Aşiret Âdet ve Gelenekleri” içinde “Ağıtlar”, “Dağ Havaları” ve yöresel temsillerden de “Üçayak Oyunu” icra edilmişti. 121 Etkinliğe İçel Halkevi’nin de davet edilmesi bölge halkı tarafından memnuniyetle karşı- lanmıştı. 22 Şubat 1946 tarihinde icra edilmesi düşünülen etkinlik için Genel Sekreterliğe Halkevi Başkanı Dr. Tahsin Soylu imzasıyla gönderilen bir yazıda: “İçel için radyoda bir gün ayrılacağını bildiren emirleriniz çevremizde büyük bir sevinçle karşılanmış ve öteden beri üzerinde durdu- ğumuz folklor hareketimizi daha ziyade hızlandırmıştır. Mersin Halkevi ile beraber İçel’i de içi- ne alacağı tabii bulunan o gece için Halkevlerimizle sıkı temastayız.” denilmekteydi. 122 Program 118  BCA , 490.01.1038.991.1, 15.01.1944. 119  BCA , 490.01.1036.986.2, 07.01.1946 ve 21.01.1946. 120  BCA , 490.01.1037.987.1, 17.12.1945. 121  BCA , 490.01.1038.991.1, 02.02.1946. 122  BCA , 490.01.1037.988.1, 30.01.1946.