Ankara Radyosu’nda Halkevleri Sanat ve Folklor Saati

160 Erol EVCİN T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı mın muhitteki âdetler, inançlar, masallar, bilmeceler, atasözleri gibi çeşitli konulara teşmil edilme- sinin uygun olacağı, bu suretle muhitin daha iyi ve geniş anlamıyla tanıtılabileceği yönündeki bir önerisi ile karşılaşmıştı. 135 Trabzon Halkevi tarafından 1946 yılı için plânlanan programda da halkın yaşantısına doğ- rudan etki eden “hamsi”, “fındık”, “tütün” ile bu mahsullerden motifler taşıyan bilmeceler, ata- sözleri ve maniler yansıtılacaktı. Bunun yanı sıra yöre folklorunda türküler ve ilahiler etrafında gerçekleşen “Nişan”, “Nikâh”, “Kına Gecesi” ve “Güvey Götürme” âdetleri, yaz aylarında çev- re halkının katılımıyla geçekleşen dernekler, Sürmene’nin Sargana mevkiinde yapılan “Denize Gemi İndirme Töreni” programda yer alacak kültürel unsurlar arasında idi. 136 Bütün bu hazırlıklara rağmen programın muhtelif sebeplerden dolayı hayata geçirilemediği anlaşılmaktadır. 1943 yılı Nisan ayında düzenlenen programda Kütahya Halkevi’nin 22 kişilik ekibinde çocukların da bulunduğu görülmüştü. Genel Sekreterlikçe okulda eğitimlerine devam etmeleri gereken bir dönemde çocukların Ankara’ya taşınması eleştirilmiş ve başarılı bir program ortaya koymalarına rağmen bir daha böyle bir olaya sebebiyet verilmemesi doğrultusunda Kütahya Hal- kevi yetkilileri resmî yazıyla uyarılmıştı. 137 Müfettiş Saygun’un etkinlik yapacak Halkevleri ile planladığı program Genel Sekreterlikçe esas kabul edilmekte ve bu programın değiştirilmesine pek de sıcak bakılmamaktaydı. Yapıla- cak program kapsamında, Çorum Halkevi Reisi Naim Atalay tarafından Tarih-Müze Şubesi Reisi Nazmi Tombuş’a yazdırılan “Çorumlu” adındaki müzikli piyesin, Müfettiş Saygun ile planlanan programa sadık kalınması yönündeki tavsiye ile reddedilmesi bu konuda gösterilen hassasiyete bir örnek teşkil etmektedir. 138 Programın icrasıyla ilgili bir kısım sorunlar da görülebilmişti. Radyoda icra edilecek prog- ramın süresi 30 dakika olarak planlanmıştı. Program kısa ve etraflı hazırlıklarla halka en iyi şe- kilde yansıtılmaya çalışılmakla birlikte Anadolu şehirlerinin zengin folklor özellikleri dikkate alın- dığında bu sürenin söz konusu programın icrası için kısa olduğu da Halkevi yetkililerince sıklıkla dile getirilmişti. Halkevlerinin görsel özelliklere sahip sunumlarının radyo ortamında uygulanması konu- sunda da çeşitli sorunlarla karşılaşılabildiği, hatta bu nedenle Halkevlerince teklif edilen etkinlikler- den bir kısmının radyo programından çıkarılabildiği de olmuştu. Örneğin Bolu Halkevi tarafından sunulan program taslağında yer alan “Cirit Oyunları”nın, “Şenlikler”in ve “Köroğlu Oyunları”nın sahne oyunları olması nedeniyle radyo programında karşılaşılabilecek sorunlar hususunda Ge- nel Sekreterlik nezdinde birtakım çekinceler belirmiş, hatta programın yeniden düzenlenmesi yönünde bir talepte bulunulmuştu. Buna karşın Bolu Halkevi Reisi Hilmi Tekemen Genel Sekre- terlikçe endişeye mahal olmadığını, söz konusu oyunların yapılan hazırlıklar çerçevesinde radyo şartlarına göre mikrofonda icra edilecek şekilde düzenlendiğini açıklamak gereği duymuştu. 139 Bunun dışında programa katılan heyetlerden bazılarının bozuk akortlu sazlarla sunum yaptıkları, 135  BCA , 490.01.1038.992.1, 06.04.1943. 136  BCA , 490.01.1038.995.1, 31.01.1946. 137  BCA , 490.01.1037.990.1, 17.04.1943. 138  BCA , 490.01.1036.985.1, 16.02.1942. 139  BCA , 490.01.1036.984.1, 21.01.1942 ve 29.01.1942.