Ankara Radyosu’nda Halkevleri Sanat ve Folklor Saati

137 Ankara Radyosu’nda Halkevleri Sanat ve Folklor Saati Genel Konular kevi Müfettişlerinden Ahmet Adnan Saygun’un görevlendirildiği ifade edilmiştir. 25 Saygun, CHP V. Büro Şefi Giresun Mebusu Nafi Atuf Kansu tarafından halkın sanat ve düşüncelerini ortaya çıkarmak, bu konularda gerekli araştırma ve incelemeleri yapmak gibi amaçlar doğrultusunda yetkin bir isim olarak Genel Sekreterliğe tavsiye edilmişti. Mahallerinde yapılacak incelemeler konusunda Saygun’a yardımcı olmak üzere folklor çalışmalarından anlayan bir memurun gö- revlendirilmesi gerekli görülmekteydi. Gelecek halk sanatkârlarının yol masrafları ve Ankara’da ikametleri gibi masraflar için Saygun’un emrinde bulunacak bir mutemede uygun miktarda avans tahsisi de ön hazırlık çalışmaları arasında değerlendirilmişti. 26 Bu gelişmelerin neticesinde Say- gun’a yardımcı olarak Sanatkâr Halil Bedii Yönetken’in eşlik etmesi planlanmıştı. Buna ek olarak, programın hazırlıkları için bir kısım illerde görevlendirilen isimler arasında Halkevleri Müfettişi Ferruh Arsunar’ın da bulunduğu görülmektedir. 27 Programların tespit edilmesi hususunda Halkevlerine yardımcı olmak ve hazırlık çalışma- larını desteklemek üzere görevlendirilen Saygun, halk kültürü hakkında incelemelerde bulunmak, bandoları ve genel musiki çalışmalarını yakından görmek üzere etkinlik öncesinde ilgili yörelere gitmekteydi. Etkinliklerini icra etmek üzere Ankara’ya gelen Halkevi yetkilileri ve sanatkârları da başkentte yine Saygun’un refakatinde bulunmaktaydı. 28 Saygun, kendi havalarını kendi sazlarıyla çalan, yörelerinin çeşitli âdet ve sözlü kültür ürünlerinden örnekler sunan köylüler ve programları hakkında hislerini şu şekilde dile getirmişti: 29 “Ben her yarım saatın sonunda üstüne bastığımız, havasını teneffüs ettiği- miz ve adına Anadolu dediğimiz şu yerin büyülü bir çalımla karşımda canlandığını görür gibi olurum. Bir sır perdesinin arkasından hayaller belirir, belirir kaybolur. Folklor saatında işittiğim her ses, her ezgi, dinlediğim her â det bana bundan kim bilir kaç yıl önce bir yurt gezisinde rastladığım bir sesi, bir ezgiyi, bir âdeti hatırlatır; yeni ve eski hatıralar birbirine karışır ve beraberce beni adına ‘tarih’ dedikleri başı bilinmez, sonuna erilmez dehlizin kapısına getirir bırakırlar. Türlü kitapların yaprak- ları kafamın içinde birer birer döner. Harabelerde, müzelerde gördüğüm resimler, eşyalar hayalimde birbirini kovalar. Ansızın beni ürküten bir buluşla karşılaşırım: Demincek dinlediğim â det, dedelerin dedesinden bize anlatılan â det değil mi? Ço- cuğuna yaktığı ağıtı okuyan kadının sesi, sayısı bilinmez yıllardan bir yankı değil mi?” Saygun, Türk halk kültürünün devamlılığına ve radyo yayınları münasebetiyle yeni ne- sillere aktarılışına temas ettiği bu ifadeleriyle HSFS programının bu konuda oynadığı önemli role vurguda bulunmuştur. CHP V. Büro Şefliği’nin sorumluluğunda ve denetiminde hayata geçirilmek üzere uygun görülen hususlar dâhilinde ilk programın Ankara Halkevi’ne ayrılması kararlaştırılmıştı. Bunun yanı sıra Genel Sekreterlik tarafından Ankara Halkevi Reisliği’nden, radyoda yapılacak prog- 25  BCA , 490.01.1039.997.1, 03.11.1941. 26  BCA , 490.01.1039.997.1, 21.10.1941. 27  BCA , 490.01.1039.997.1, 10.11.1941. 28  Saygun’un programa yönelik ön çalışmaları yapmak üzere çeşitli illere seyahatine cevaz veren görev- lendirmelere ilişkin muhtelif yazılar için bkz.; BCA , 490.01.1039.996.1. 29  A. Adnan Saygun, “Anadolu Çağırıyor”, Ülkü , C.1, S.12, 16 Mart 1942, s.14.