Bursa İli Toplu Çalma Söyleme Gelenekleri (Danışık - Erfene)

233 BURSA İLİ TOPLU ÇALMA SÖYLEME GELENEKLERİ (DANIŞIK-ERFENE) Mehmet ÖCAL 1 Türk halk müziğimizin en önemli özelliklerinden birisi, yaşadığımız toplumun geçmişini ve geçmişteki yaşantısını, zevkini, eğlencesini, geleneğini-göreneğini, olaylarını tarihsel bir çerçeve içerisinde bizlere aktarmasıdır. Çeşitli olaylar sonucunda ortaya çıkan, yaşanan ve geleneklere mal olmuş türkülerin, oyunların; dilden dile, telden tele, ustadan çırağa, babadan oğla aktarılma- sında, toplumun zevk, düşünce, anlayış ve duygu sürecinden geçmiş olan kültürün aktarımında bazı gelenekler bizlere ve topluma önemli bir araç-rehber olmuştur. Bu araç ve rehberlerden birisi de geleneksel müziğimizin varlık sebebi olan “Toplu Çal- ma-Söyleme Gelenekleri”dir. Geçmişte, bu geleneğin uygulamaları işleyiş bakımından yurdu- muzun neredeyse tüm yörelerinde aynı olmakla birlikte, farklı yerel uygulamalarla yöresel tavır dediğimiz bu olgunun bağlama ve fonetik işleyişle ya da icrasıyla birlikte geleneksel yaşayışa ve coğrafik konumlara bir hayli etken olduğu görülmektedir. Geleneksel Anadolu kültürü içerisinde zaten var olan birlikte yaşama olgusu, aile kavramı bu birliktelikteliğin-kavramın getirmiş olduğu birlikte icra veya “Yöresel Toplu Çalma-Söyleme Geleneği”nin günümüzde eski uygulamaları ve geleneksel hali olmasa bile sahne ortamına uyarlanarak çeşitli uygulama ve üsluplarla birlikte az da olsa devam etmesine vesile olmuştur. Bu geleneklerden bazıları çok yoğun olmamakla birlikte, günümüze kadar ulaşmasına rağmen; Geçmişteki önemli uygulamaların kötü birer kopyası olan günümüzdeki uygulamalar, içerik olarak aynı olsa bile, işin ehli olmayan, geleneksel halk müziğinden feyz almamış, Anadolu halk müziği geleneğinin önemini kavrayamamış, bu geleneği sadece masa başında öğrenmeye çalışan ancak; başarısız olan kişilerin bilgisizce, zamansızca ve gereksiz müdahaleleri nedeniyle geçmişin gölgesinde kalarak kendini yenilemekten bir hayli uzak kalmıştır. 1 Geleneksel Türk Halk Müziği Araştırmacısı