Çorum Kültür Envanteri

464 10.7.2.Süpürgecilik 11.Geleneksel El Sanatları 11.1.Dokumacılık: Cumhuriyetin ilk yarısına kadar beş yüze yakın dokuma tezgâhının bulunduğu 44 bilinen Çorum’da, kaybolmakta olan kültür değerlerinden biri olarak dokumacılığın da üzerinde durulması gerekmektedir. Farklı cins ve yapıdaki ip parçalarının, desen ve amaca dönük, birbirine bağlanması usulüne, genel itibariyle dokuma adı verilmektedir. Çorum’da, bu faaliyet türü, atölye tipi işyerlerinden çok, konutlarda sürdürülen bir dokuma faaliyeti biçiminde görülmektedir. Dokumacılık, ağırlıklı olarak Ortaköy ilçesinde yapılmakta olup, halen sürdürülmektedir. Çanta dokumacılığı, çorap örme, kilim dokumacılığı ve duvar yastığı dokumacılığı yaygın olanlardandır. Çorum Halk Eğitim Merkezinde bu konuda kurslar açılmaktadır. Yapılan dokuma çeşitleri ise zili dokuma, çarpana dokuma, cicim dokumadır. 11.2.Kargı Bezi Dokumacılığı: Çorum’a özgü bir dokuma çeşididir. Kargı bezinin tamamen yöre halkının temel giysi ihtiyaçlarına yönelik olarak, dokunduğu bilinmektedir. El emeği isteyen bu dokumacılık türüne, eskiye oranla ilgi azalmıştır. Dokumanın yaygın olduğu yıllarda halk, pamuk ve ipek böcekçiliği ile uğraşmış ve dokumada kullanılan ipi ve ipeği kendisi üretmiştir. Kargı bezi ile benzerlik gösteren bir bez çeşidi de kenefi bezidir. Her iki bez çeşidinde de kullanılan tezgâh ve iplik aynıdır. Aralarındaki tek fark kenefi dokumada işleme, renk ve motifin olmasıdır. Günümüzde simli ipler ve boncuklar da kullanılmaktadır. 11.3.Boncukçuluk: Semer yapımında kullanılan boncukların yerleştirilmesi de ayrı bir sanatkârlık isteyen uğraşıdır. Semere boncuk takılmasının sebebi, semerin hayvanın kalçasından ileri geri kaymasını önlemektir. Hayvanların boynuna süsleme amaçlı takıldığı da görülmektedir. 11.4.Oymacılık: Ağ aç oymacılığı ilk zamanlarda estetik ve zevkten ziyade, ihtiyaçları karşılamak amacı ile yapılmaktaydı. Daha sonraları ise estetik değeri ön plana çıkarılarak uygulanmaya başlanmıştır. Ahşap oyma sanatında; şimşir, ıhlamur, meşe, ceviz, elma, sedir, armut, gül ve abanoz ağaçlarından yapılan eserler arasında, sütun başlıkları, kornişler, konsollar, dolap kapakları, kapı ve pencerelerin yanı sıra, minber, kürsü, rahle, Kur’an-ı Kerim muhafazası, raf, kutu, kavukluk ve çekmecelere de rastlanır 45 . İskilip Halk Eğitim Merkezinde ahşap oymacılığı genellikle gürgen ağacından yapılmaktadır. Çizilmiş kalıplarla verilen şekiller, sandık, baharatlık gibi eşyalar yapıldıktan sonra üzerine motif kalıp uygulanmaktadır. Kumlama işlemiyle motif kabartılmakta ve dalgalı bir görüntü verilmektedir. Pürüzlerin giderilmesi için de zımparalama işlemi yapılmaktadır. Yapılan oymaların motiflerine, midye kabuğunun içinden elde edilen sedef yerleştirilmektedir. 12.Somut Olmayan Kültürel Miras <Sözel Ürünler> 12.1.Destan: Yapıları ve hususiyetleri farklı olmasına rağmen, sözlü ve yazılı kültür geleneği, birbiriyle etkileşim içindedir. Bu etkileşim sayesinde, süreklilik gösteren bir gelişme ortaya çıkmaktadır 46 . Sözlü halk edebiyatının icra edeni olarak taşıyıcısı konumunda bulunan âşık, ortaya koyduğu eserlerin hem şairi hem de bestekârıdır. Kendisinin dizip ������������������������������������������������������������������������������������ Çorumlu Dergisi, 1946, “Çorum’da Dokumacılık”, 30 Mart 1946, S. 57, s. 1689-1690. ��������������������������������������������������������������������������� Devrim Erakalın, “Türk Ahşap Sanatının Öyküsü”, Skylife Dergisi, 4/1998. ��������������������������������������������������������������������������������������� Dursun Yıldırım, 1998, Türk Bitiği, Akçağ Yayını, Feryal Matbaacılık, Ankara, s. 37.