Ege Bölgesi Kadın Göyneklerinin Biçimsel ve Anlamsal Açıdan İncelenmesi

309 Ege Bölgesi Kadın Göyneklerinin Biçimsel ve Anlamsal Açıdan İncelenmesi Maddi Kültür üzere kişinin medeni durumunun, üzerindeki süslemelerle özel günde kullanımının, ince ve teri emme özelliği ile iç giyimin belirleyiciliğini yapmış, fonksiyonel kullanım taşıdığı görülmüştür. Ay- rıca üzerine kullanılan motiflerle nazar, korunma, yeniden doğuş vb. mesajlar ilettiği belirlenmiştir. Göyneklerin üç başlık altında ele alınan biçimsel tipolojisinde: göyneklerin, kol al- tından etek ucuna doğru genişleyen üçgen biçimli veya düz peş parçaları kullanılarak beden genişliklerinin artırıldığı, kol altına yerleştirilen kare kuş parçası veya bedenle bütünleşen peş parçaları ile kol genişliklerinin artırıldığı gözlenmiştir. Aydın ve Manisa dışında boyun çevresine takılan ince hâkim yaka kullanılmasına rağmen, beden üzerinde oyularak şekil verilmiş yuvarlak veya V yaka oyuntularının da kullanıldığı belirlenmiş, İzmir, Denizli ve Manisa İlinde yakasız göy- nek örneklerine de rastlanmıştır. Göyneklerde, çoğunlukla bedene düz olarak birleştirilen kolun altına, bedene ve kola rahatlık sağlamak amacıyla kare kuş parçası kullanılması dikkat çekici bir biçimsel özellik olarak görülmüştür. Çalışma doğrultusunda aşağıdaki öneriler sunulmuştur : • Çok zengin giyim-kuşam kültürüne sahip olan Anadolu’nun her yöresinde gittik- çe önemini kaybederek unutulmaya, dolayısıyla yitirilmeye hızla devam eden giyim- kuşam ürünlerinin, birer kültür mirası olduğu bilincinin oluşturulması tüm bireylerin sorumluluğundadır. Bu sorumluluk gereği tüm bölgelere ait giyim-kuşam parçalarının uzman kişilerce belgelenmesi amacıyla araştırmaların yaygınlaşması, bu tür çalışma- ların Kültür ve Turizm Bakanlığı, üniversiteler, yerel yönetim ve yöneticiler, sivil toplum kuruluşları vb. tarafından teşvik edilmesi ve desteklenmesi önerilmektedir. • Alan araştırması yalnızca Ege Bölgesi’nde yer alan illeri kapsamaktadır. Bu tür araş- tırmaların bölgesel temelli olarak tüm bölgelere yaygınlaştırılması ile kültürel mirasın belgelenmesine katkı sağlanacağı düşünülmektedir. KAYNAKÇA • Barışta, Örcün (1999), “ Osmanlı İmparatorluğu Dönemi Türk İşlemeleri”, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. • Bozkurt Belgin (1995), “Vücut Hareketlerinin Giysi Özellikleri Üzerine Etkileri”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir. • Çağdaş, Miyase, Barışeri Nevin ve Kelleci Figen (1996), “ Geleneksel Konya Merkez Kadın ve Erkek İç Giyimlerinde Kıvratma Gömleklerinin Özelliklerinin Belirlenmesi” . Selçuk Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi Projesi, Konya. • Erberk, Mine (2002), “Çatalhöyük’ten Günümüze Anadolu Moti fl eri”, Dumat Yayınları, Ankara, 2002. • Er, Birnaz. & Hünerel, Sarıkaya Zeliha (2012), “Bir İletişim Aracı Olarak El Sanatları”, Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 1(1), 169-177. • Kırkıncıoğlu, Zeynep (2015), “Ege Bölgesi Kadın Giyim-Kuşamının Göstergebilimsel Yöntem ile Çözümlenmesi”, Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.