Gelenek, Görenek ve İnançlar

335 BURDUR’DA DÜĞÜN OKUSU: OKUNUN HAZIRLANMASI Kadriye TÜRKAN 1 Giriş Türk toplumunun temel taşı aile ve onun kurulmasında ilk adım evliliktir. İnsan hayatının üç geçiş döneminden biri olarak kabul edilen evlilik ya da evlenme, kadın ve erkeğin yaşamını birleştirmesi açısından bireysel, aile ve akrabalık bağlarının kurulması açısından toplumsal bir olgudur. Düğün ise insan hayatının ikinci geçiş dönemi olan evliliğin en belirgin göstergesi olup Türk toplumunda evlenme, düğün öncesi, sırası ve sonrası olarak aşamalı şekilde yürütülen üç bölüme ayrılmakta ve pek çok adet ve pratiği ihtiva etmektedir. Özellikle köy gibi küçük topluluklarda düğün, bütün köyün iştiraki ile gerçekleşen bir faaliyet olması nedeniyle topluluk kutlaması niteliğine bürünerek daha geniş katılımlı bir faaliyete dönüşmektedir. Bu çerçevede Teke Yöresinin önemli merkezlerinden biri olan Burdur’da düğünler, geç- mişten günümüze değin meşakkatli törensel uygulamalarla devam etmektedir. Burdur genelinde düğünün ilk aşaması olan “düğün öncesi”nde, eş-dost ve yakın akrabaya oku 2 adı verilen dave- tiyeler dağıtılır. Oku ya da ohuyuntu , Türkiye’de Halk Ağızlarından Derleme Sözlüğünde , “düğün çağrısı yapılan kimselere verilen çay şekeri, kibrit vb. küçük armağanlar” (1993: 4611) şeklinde yer almaktadır. Düğün tüm akraba ve yakınların, konu-komşunun çağrıldığı kalabalık, şenlik ha- vasında bir törendir. Mümkün olduğunca herkesin çağrılması amaçlanır. Çağrı işi, o kuyucular 3 1 Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, kturkan@meh- metakif.edu.tr 2  Bkz. (Kazan 2005) 3  Düğünün zamanı ve yeri, kimler arasında olduğu, düğün öncesi çıkarılan “okuyucu”lar tarafından bildirilir.