Günümüzde Performans Etkinliği Olarak Mevlevi Semâsı

379 Günümüzde Performans Etkinliği Olarak Mevlevi Semâsı Gelenek, Görenek ve İnançlar Yapılan çalışmada düğünlerde olduğu gibi ramazan etkinliklerinde de aynı şeylerin olduğu görülmüştür. Yine semâ gösterisi, birçok farklı etkinlik içinde yer alarak gerçek anlamından uzak- laşıp, 10 dakika içinde sunulan seyirlik gösteri haline gelmiştir. Sonuç Seküler mekânlarda yapılan düğün, ramazan etkinlikleri, tasavvuf müziği içinde ve Mev- levî âyini içinde seyircilerden yüksekte bulunan sahnede yapılan semâ gösterileri, hem perfor- mans hem de geleneğe eklemlenen pratikler olarak değerlendirebilir. Semânın diğer seyirlik oyunlarından bir farkı olmadığı görüşü nedeniyle çeşitli etkinlik- lerde yer alması, kişiye özel bir düşünceden kaynaklanmamaktadır. Türkiye’nin politik durumu, İslâmi uyanış ve bununla birlikte modernleşme süreci, muhafazakâr kesimin eğlence hayatında zikir olan semâ gibi bir pratiği görmek istemesi, semânın “otantisitesinden” uzaklaşıp performan- sa dayalı gösteriye dönüşmesine ve ticari amaç olarak semâ yapan kişilerin çoğalmasına neden olmaktadır. Türkiye’nin çeşitli yerlerinde bulunan halk oyunları derneklerinde verilen semâ eğitimi so- nucunda semâ öğrenen kişilerin, seküler ortamlarda semâ performansları yapmaya başlamaları ise, semâyı bir “gösteriye” bir “icraya” dolayısıyla da bir popüler kültür fenomenine dönüştürmüş- tür. Bu yüzden semâ, gelenekten gelmeyen kişilerce “danssal bir öğe” olarak tanımlanmaya bile başlamıştır. KAYNAKÇA • ARPAGUŞ, Safi; Mevlevîlikte Manevi Eğitim , Vefa Yayınları, Birinci Basım, İstanbul, 2009 • CAN, Şefik; Mevlânâ, hayatı-şahsiyeti-fikirleri , Ötüken Yayınları, İkinci Basım, İstanbul, 2003 • EFLÂKÎ, Ahmed; Ariflerin Menkıbeleri , çev. Tahsin Yazıcı, Kabalcı Yayınevi, Kabalcı Yayınevinde Birin- ci Basım, İstanbul, 2006 • GÖLPINARLI, Abdülbaki; Mevlânâ’dan Sonra Mevlevîlik , İnkılâp Yayınları, İkinci Basım, İstanbul, 2006 • GÖLPINARLI, Abdülbaki; Mevlevî Adâb ve Erkânı . İnkılâp Yayınevi, İkinci Basım, İstanbul, 2006-b- • LEWİS, Franklin D.; MEVLÂNÂ Geçmiş ve Şimdi, Doğu ve Batı . Kabalcı Yayınevi, İstanbul, 2010 • SANAL, Haydar; “Mevlevî Semâında Raks ve Musiki”, Bilgi Dergisi, Türkiye Muallimler Birliği Organı, Aylık Mesleki Fikir Dergisi, Ercan Matbaası, İstanbul, 1956 • TDK; Türkçe Sözlük , Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları, Yeni Baskı, Cilt. 1 (A – J), Ankara, 1988 • TOP, Hasan Hüseyin; Mevlevî Usûl ve Âdâbı , Ötüken Neşriyat Yayın No: 496, Kültür Serisi: 208, İkinci Basım, İstanbul, 2007 • ULUDAĞ, Süleyman; İslâm Açısından Musiki ve Semâ , İrfan Yayınevi, Birinci Basım, İstanbul, 1976