Halk Hayatında Ebeler

385 Halk Hayatında Ebeler Gelenek, Görenek ve İnançlar Ebeler plasentayı yıkayıp toprağa gömerler, daha doğrusu insanın ayak basmadığı, kedi ve köpeğin gezmediği yere gömerlermiş. Çocuk plasentaya sarılı veya yüzüne maske gibi sarılı bir şekilde doğarsa, o eşi kurutup sonuna kadar korumuşlardır. Maskeli çocuğa nazar çabuk do- kunur diye, onunla çocuğa tedavi amaçlı büyüler yaparlarmış. Doğum yaparken kadının her kemiği yerinden oynar diye, ebeler annenin vücut sağlığını da ciddi düşünmüşler ve doğum sonrasına “bebek hamamı” hazırlatmışlar. Hamamda ebe bizzat kendisi anneyi yıkamış, özellikle kadının eklemlerini sıvalayarak, masaj yaparak, her parçasını yerine oturturmuş. Elmira Şerifullina’nın “Bebi Munçası”(Bebek Hamamı) şiirinde ebenin o görevi nasıl yaptığı canlandırılmıştır: Buınnarnı sılap, söy ӗ p, Eklemleri sıvazlayarak, severek, Sıypa poyış kannarnı, Okşayarak uyuşan kanları, Munça k ӗ rte ebil ӗ r Hamamda yıkıyor ebeler Can tudırgan cannarnı. Can doğuran canları.( Şerifullina , 219). Anneyi yıkadıktan sonra ebe, o hamamda yeni doğan bebeği de yıkar. Bu olay da sıradan bir bebek yıkama anlamını taşımamaktadır. Ebe, bebeği yıkarken her kemiğinin yerinde olup olmadığını kontrol edermiş. Eksikliği varsa, örneğin, kafatasının şekli doğru olmadığı takdirde, okşayarak, onu doğru şekle sokarmış. Hamamda yıkarken bebeğe güzel dilekler dilenmiş, dualar okunmuştur. Bu olay da yine Elmira Ş erifullina tarafından “Bebi Munçası”(Bebek Hamamı) şiirin- de kaleme alınmıştır: Munça k ӗ rte ebiler, Hamamda yıkıyorlar ebeler, Uk ı ylar t ӗ lek-doga. Okuyorlar dilek, dua. Şunadır mı avıllardan Ondan dolayı mıdır köylerde Rehiml ӗ cannar cıga. Yetişiyor merhametli canlar.( Şerifullina , 219). Kutsal dualar, kutsal dilekler eşliğinde yetişen çocuk, doğal olarak, kendisi de terbiyeli ve iyi kalpli insan olacaktır. Ebeler bebeği hamamda kayın dallarından yapılan süpürge ile yavaşça vurarak yıkarlar, onun sağlığı ve geleceği ile ilgili güzel dilekte bulunurlar. Mesela; Ata balasın çabam, Baba çocuğuna süpürge ile vuruyorum, İne balasın çabam. Anne çocuğuna süpürge ile vuruyorum, Ata ŋ k ӗ b ӗ k sim ӗ z bul, Baban gibi tombul ol, İne ŋ k ӗ b ӗ k cit ӗ z bul, Annen gibi hızlı ol, Könd ӗ z uyna, kiç ӗ n yokla, Gündüz oyna, geceleri uyu, Aş-beh ӗ t ӗ n küp bulsın. Aş ve mutluluğun çok olsun.