Karahanlılar

3 ( Tamgaç Buğra Kara Han )’a sunulmuştu. Batıda Selçuklu İmparatorluğu’nun büyük gelişme gösterdiği bu tarihlerde, Sultan Melikşah tarafından Selçuklular’a bağlanan (1090), fakat 1105’de tekrar istiklâl kazanan bu devlet Ahmed Han zamanında doğudan Moğol Kara-Hitaylar’ın baskısını sınırlarda durdurmağa muvaffak oldu (1128). Ancak Ahmed Han’ın oğlu İbrahim Han , ülkesinde karışıklık çıkaran Karluk ve Kanglılar’a karşı, yardıma çağırmak gafletinde bulunduğu Kara-Hitaylar’ı yurdundan bir daha çıkaramadı. Balasagun bu Moğol devletinin eline geçti (1133). Kâşgar’da İbrahim neslinden gelen hanlar daha sonra Naymanlar’a tabî oldular. Karahanlı doğu kolu ortadan kalktığı 1221 yılına kadar durum böyle devam etti. 3.1.2. Batı Karahanlı Devleti (1042-1212) Bu devlet Mâveraünnehir, Fergane’nin bir bölümü, Fârâb, Özkent bölgelerini kapsamaktaydı. Başkent Özkent şehri idi, sonra Semerkant merkez oldu. Diğer han ise Buhâra’da oturuyordu. Âdil ve kudretli bir hükümdar olan Ebû İshak İbrahim (ölm. 1069)’den sonra oğlu Şemsü’l- Mülûk I. Nasr Han (ölm. 1082) zamanında Büyük Selçuklu İmparatorluğu ile iyi münasebetler devam etti. Bu iki Türk hükümdar âilesi arasında akrabalık kuruldu. Sonra Sultan Melikşah tarafından Selçuklular’a bağlanan (1089) ve Sultan Sançar’a da bağlılığını devam ettiren bu devlet Selçuklular’ın yenilmesi ile sonuçlanan Katavan savaşı (1141)’ndan sonra Kara-Hitaylar’ın hâkimiyeti altına düştü. Yalnız kısa bir süre için Özkent’de zayıf bir kol kalmıştı. Harezmşah Sultanı Alâaddin Muhammed, Kara Hitaylar’ı Mâveraünnehir’den uzaklaştırarak ve Semerkant’ta oturan son Karahanlı Osman Han ’ı ortadan kaldırmak suretiyle (1212) bu devlete son verdi. Burana1. Burana2.jpg Ahmed Yesevi1.jpg Ahmed Yesevi2.jpg Kaynak (Source): Anat, H. Yakup; Karahanlılar Tarihi , Haz. Ahmet Almaz, İstanbul 2003, s. 223 Genç, Reşat; Karahanlı Devlet Teşkilâtı , Ankara 2002, s. XXX + 266. Genç, Reşat; Kaşgarlı Mahmud’a Göre XI. Yüzyılda Türk Dünyası , Ankara 1997, s. 412 Hunkan, Ömer Soner; Türk Hakanlığı Karahanlılar (766-1212) , İstanbul 2007, s. 523 Merçil, Erdoğan; Müslüman Türk Devletleri Tarihi , Ankara 1991, s. 412. Necef, Ekber N.; Karahanlılar , İstanbul 2005, s. 422. Uluçay, Çağatay; İlk Müslüman Türk Devletleri , Ankara 1975, s. 336.