Karakalpak Kültüründe Tabu ve Örtmeceler

365 Karakalpak Kültüründe Tabu ve Örtmeceler Gelenek, Görenek ve İnançlar bez-gek, ısıt-pa, kök+sa-w, qağ- ındı , qaltıra-t-pa, qıl+aw, qışı-ma, qoyan+ şıq , qur- şa- ñqı , maqa-w, mart- ıw , öt +le-w, pısqır- ıq (yansıma), sarıw, saz-ba (jürek sazba), süz-ek, şeş-ek, şikäs +len-, şoñqay -ma, tal-ma, tım-aw, tırıs-pay, tış-qaq, top+alañ, toppı+lı, tön-bek, tut-anaq, uş-pa, bos+a-n-, jük+li, köl+le-t-, qumalaq+la-, küyew+- sımaq, oyna- ş, salla -qı, er+ şeñ , et+ şi , şağ -awıq, köz+siz, til+li, qol+lı, süyek+ şi… 2.2. Birleştirme Yoluyla Yapılanlar Bunlar sıfat tamlaması, isnat grubu, birleşik kelime, birleşik fiil gibi çeşitli yapılarda olabilir: bası baylawlı, bası bos, bawır+qurt, iyt jegi, kök jötel, qara+qaptal, qara+talaq, qıl+- tamaq, soqır işek, tilden qal-, tili kelme-, bas ket-, dem pit-, boyına hämle pit-, eki qabat, ülken däret, may+quyrıq, jez+ ökşe , näzik jol, aq+saqal, qanı buzıq, köz jüy- rik, aq köz, boz bala, qara qağaz, qızıl gegirdek, sarı qarın, aş köz, gülli köz, tawıq köz, ger qulaq, ala qol, jekke qollı, qattı qollı, qolı tar, minezi tar, terisi tar, peyili tar, köbik awız, qara+mañlay, suw murın, et qaş-… 2.3. Deyimlerle Yapılanlar Karakalpak Türkçesinde deyimlerle yapılan örtmecelerden bazıları şunlardır: Aldatmak: közbayla-, Âşık olmak: şaşına oral-… Azmak: qulağınan kün körin-, Büyüklenmek: murnın köter-, Çalınmak, kaybolmak: qollı bol-, Çok beklemek: közi sarğay-, Doğum, doğurma: köz jar-, qursaq köter-, Ergen olmak (kız): etegi kel-, Evlatlık vermek: etegine sal-, Gülümsemek: mıyıq tart-, İhanet etmek: közine şöp sal-, Konuşamamak: til baylan-, Konuşmak: tis jar-,