Kırklareli’nde Kaybolmaya Yüz Tutmuş Bir Meslek - Çömlekçilik

331 “Kırklareli’nde Kaybolmaya Yüz Tutmuş Bir Meslek: Çömlekçilik“ Maddi Kültür Kırklareli bölgesinde kilin bilinen en eski kullanımı Kırklareli Aşağıpınar’ın en eski kültür katındadır. Burada yerleşmeyi ilk kuranlar, kilin özelliklerini, fırınlama teknolo- jisini tam olarak bilmekteydi ve en eski kültür katındaki bazı bulguların üstün niteliği, yan- larında gerçek anlamda usta çömlekçilerin de bulunduğunu göstermektedir. En eski ev- rede bulunan kap kacak, gelenlerin çevreyi kil yatakları açısından iyi bir şekilde taradık- larını ve birbirinden farklı özellikleri olan en az üç yatağı kullandıklarını göstermektedir; ilk belirlemeler bunlardan en az birinin ikinci dolgu kil yatağı olduğunu göstermektedir. Kırklareli Aşağıpınar’ın en eski kültür katındaki bütün kaplar indirgenmiş/karbonize ortamda fırınlanmıştır. Ancak bunların fırınları kazı sırasında bulunamadığı için, çukur ocaklar mı, yoksa yapılı fırınlar şeklinde mi oldukları bilinmemektedir. Kapların büyük bir kısmı 650 – 800 derecede fırınlanmıştır. Kırklareli Aşağıpınar Neolitiğinin 7. kültür katından itibaren indirgenmiş fırınların yanı sıra yükseltilmiş ortamı/oksijen kontrolü olan fırınların da kullanıldığı, parlak kırmızı renkli kapların yaygın olarak kullanılmasından anlaşılmaktadır. Bu kaplar da yaklaşık 800 derece civarında fı- rınlanmışlardır. Balkanların ve Trakya’nın genelinde olduğu gibi kapların tümü elde “açma” yöntemi ile bi- çimlendirilmiştir. Çok özenli, ince kenarlı kapların ayrıca kenarlarının “dövme” yöntemi ile sıkıştırı- larak inceltildiği de anlaşılmaktadır. Kapların hamuru, işlevin gereğine göre hazırlanmıştır. Genel olarak pişirme kaplarında, hamura katkı olarak kum, silisli taşçık parçaları, mika, diğerlerinde ise kıyılmış saman ve diğer organik maddeler katılmıştır. Kapların tümü elde biçimlendirildikten sona yüzeyleri sürtülerek “açkılanmış” ve böylelikle parlak bir görünüm almaları sağlanmıştır. Astar, ilk dönemlerde çok ender olarak kullanılmıştır. Kullanılan fırınlama yöntemine göre kaplar daha çok siyah, koyu ya da kızıl kahverengi ile parlak kırmızıdır. Çok ender olarak kirli beyaz renkli kaplar da vardır. Kırklareli Aşağıpınar 7. ve 6. kültür katlarında, özenli olarak yapılmış kırmızı renkli kapların hemen hemen tümü boya beze- melidir. Bezemede sulandırılmış toprak boya kullanılmış, bezekler kap yüzeyine ince fırça ile işlen- miştir. Genellikle bunlar kırmızı üzerine beyaz boya bezemelidir. Boya bezeme geleneği 6. kültür katından sonra ortadan kalkmış, bunun yerini oluk, yiv, nokta-bas-