Kosova Türklerinin Halk İnançlarında Doğum, Evlenme ve Ölüm

233 KOSOVA TÜRKLERİNİN HALK İNANÇLARINDA DOĞUM, EVLENME VE ÖLÜM Nuran MALTA MUHAXHERİ 1 Giriş: Kosova beş yüzyıldan fazla bir süre Osmanlı Devleti idaresi altında bulunmuştur. Bu süre içinde Türklerin beraberinde getirdikleri din, dil, edebiyat ve özellikle Türk halk kültürü zengin- likleri yerli ulus ve azınlıkları oldukça etkilemiştir. Balkanlardaki halk edebiyatı da tıpkı Divan Edebiyatı gibi oldukça zengin bir birikimle karşımıza çıkar. Türklerin bu bölgeye yerleştiği andan başlayarak, bölgenin coğrafi ve sosyal şartlarının da etkisiyle, halk edebiyatı ürünleri bir çeşitlen- me göstermiş, Türk sözlü geleneğinin dinamik yapısıyla yeni eserler ortaya çıkmıştır. Gelişen uygarlık düzeyi ve modern yaşam biçimlerine rağmen bu inançlarla ilgili düzen- lenen törenler, yapılan dualar, inançlar bir gelenek halini almış, günümüze dek intikal etmiştir. Kosova genelinde yaşayan Türklerin gelenek ve göreneklerini incelediğimizde, 1912 yı- lından 1951 yılına kadar geçen dönemde Türklerin yaşadığı göçler, acılar ve tüm sıkıntılarına rağmen Türkler gelenekleri sayesinde geleceğe olan inançlarını hiçbir zaman yitirmemişlerdir. Asırlar boyunca yurt edindikleri Rumeli topraklarında zaman zaman yalnız kalsalar bile zengin ve uygar geçmişlerine saygı göstererek geleneklerinden taviz vermemişlerdir. Bugün hala çoğu yerlerde gerçekleşmekte olan bu törenlerde Kosova Türk Toplumu ata- larından kalan örf, adet ve geleneklerine sadık kalarak, bütün bu törenlerde Kosova Türk halkının ikram ve misafirperverliği yanında onun çok uluslu bir toplumda, küçük bir topluluk olmalarına rağmen oynadığı rolüyle ve yaşattığı örf, adet, gelenek ve görenekleriyle örnek bir toplum oldu- ğunu ispatlayıp mevcudiyetini korumaktadır. Kosova Türk Toplumu, Kosova’da mevcut olan farklı kültürlerin harmanlanıp, mozaikleşmesiyle meydana gelen bir toplum değil, o altı asırdan fazla 1 Yrd. Doç. Dr., Priştine Üniversitesi, Filoloji Fakültesi, Türk Dili Ve Edebiyatı Bölümü, Priştine-Kosova, nuranmalta@live.com , nuran.malta@uni-pr.edu