Kreşinlerde (Hristiyan Tatarlarda) Ölüm ile İlgili Örf, Adet, Gelenek ve Ritüeller

195 KREŞİNLERDE (HRİSTİYAN TATARLARDA) ÖLÜM İLE İLGİLİ ÖRF, ÂDET, GELENEK VE RİTÜELLER Rasilya KARİMOVA 1 1. Kreşinler (Hristiyan Tatarlar) Kreşin sözü Rusça kreschenıy ( крещеный ) sözünden Tatarcaya geçmiş bir sözcük olup Hristiyanlık dinini kabul etmiş olan kişi anlamına gelir. Bu sözcük ile ilgili farklı değerlendirmeler vardır. Tatar Tĕlĕnĕŋ Mäktäplär Öçĕn Aŋlatmalı Süzlĕgĕ (Xӓkimcanov , 2013:178), Tolkovıy Slo- var’ Russkogo Yazıka (Ojegov ve Şvedova, 2005:306) gibi eserlerde, Hristiyanlık dinini kabul eden kişi , şeklinde açıklanır. Sovremennıy Anglo-Russkiy/Russko-Angliyskiy Slovar’ (Sirotina, 2005:938) adlı eserdeki крещеный (kreşçenıy) maddesinin karşısında ise sadece, 1.christened, baptized; 2.Epiphany ifadeleri yer alır, ancak Tatarlarla ilgisinden söz edilmez. Tatar Tĕlĕnĕŋ Aŋ- latmalı Süzlĕgĕ (Abdullin vd. 1979: 86) ise Hristiyanlık dinini kabul etmiş olan Tatar açıklamasını verir bu sözcükle ilgili olarak. Tatarlarda, İslam’ın yanında, Hristiyanlık da yayılma imkânı bulmuştur. Rus Ortodoks Ki- lisesine bağlı olan Tatarların bu kesimi, Rusça vaftiz edilmiş veya vaftizli anlamına gelen Kreşin adıyla bilinegelmiştir (Arık, 2006: 68). Kreşinler kendilerini K ĕ r ӓşĕ n olarak adlandırır, günlük ko- nuşma dili ile bilimsel dilde ise K ĕ r ӓşĕ n Tatarları olarak adlandırılırlar (Al’meyeva, 2007: 5). Etnik kimlikleri tartışmalı olsa da Kreşinler, İdil-Ural Bölgesinde yaşayan, Ortodoks Hris- tiyan dinine mensup olan Tatarlardır. Tataristan ve Başkurdistan’ın muhtelif şehir ve köylerinde yaşamaktadırlar. Tarihte müstakil bir devlete sahip olamayan Kreşinlerin nüfusu ile ilgili yüz bin ila iki milyon arasında farklı rakamlardan bahsedilir. Toplam nüfusları ile ilgili olarak elimizde ke- sin istatistikî veriler yoktur (Yusipova, 2003: 86). 1 Kocaeli Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı TDE Programı doktora öğrencisi.