Kültür-Çevre İlişkileri Açısından Ankara İli Nallıhan İlçesi Yenice Köyündeki Köy Bayramları

190 Solmaz KARABAŞA T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı Hasan Dede Bayramı’nda eskiden yağmur için de dua edilirmiş. Bayramla ilgili olarak; günümüzde “pilav yemeye gidiliyor” deniyor ve “boğaza döndü artık” diye de şikâyet ediliyor. “Ön- celeri millet toplanır, yemek pişirecek olanlar kalır, geri kalan da âmin derdi” diye duaya daha çok ağırlık verildiği belirtilmektedir. O zamanlar türbenin etrafında yedi defa dolanılır, hem yürünür, hem âmin denirmiş. Türbenin yanında ikindi namazı kılınır, ondan sonra yemek yenir ve dönü- lürmüş. 2016 yılında gerçekleştirilen Hasan Dede Bayramı’nda, bütün köylü gelince yakınlardaki bir açıklıkta yere serilen yaygılar üstünde oturularak Kur’an okunmuş, namaz kılınmış (Görsel: 8) ve ardından aş yenmiştir. Görsel 9 ve 10 : Aşın yenmesi esnasında üzüm dağıtılması ve getirilen kapların doldurulması Hasan Dede Bayramı kavun-üzüm zamanı olduğu için eskiden hayvan yükü ile kavun-ü- züm getirilip dağıtılırmış, günümüzde traktör kasası ile dağıtılmaya devam edilmektedir (Görsel: 9). Köyde geçmişte kavun yetiştiriciliğinin ve bağcılığın yoğunluğu; üzümün önemi göz önünde bulundurulursa, üzümler de bir çeşit hayır, saçı, adak olarak değerlendirilebilir. Dahası bayramın da bu nedenle güz döneminde yapıldığı söylenebilir. Diğer bayramlardaki kurban, hayır aşı ve yağmur duasından farklı olarak burada türbenin yanında yapılan ve yenen pilavdan kurdun kuşun da nasiplenmesinin dile getirilmesi dikkat çekicidir. Nasıl ki hayır aşında herkesin yemesi sağla- nıyor ve bununla etki edilmesi istenen gücün gönlü hoş edilmek isteniyorsa, aynı şekilde kurdun kuşun yedikleriyle de aynı etki yapılmak istenmektedir. Kerametlerin günün sosyal, siyasal olaylarına adapte edilerek anlatılmaya devam etme- sinden de anlaşılacağı üzere Hasan Dede de Yenice’de önemli bir inançsal figür olmaya devam etmektedir. Bunda Hasan Dede ile ilgili inanışın İslami inanışla ters düşmemesinin etkisi vardır. Böylece bayram da sürdürülmüş ancak türbenin etrafını dönerek yapılan yağmur duasının yerini Kur’an ve mevlit okumaları ile “pilav yenmesi” almıştır. Hasan Dede Türbesi’nin kutsallaştırılan unsurları nedeniyle oradaki doğa parçasının korunduğunu ve Hasan Dede inanışı nedeniyle belki de korunmaya devam edeceğini de söyleyebiliriz.