Kültür-Çevre İlişkileri Açısından Ankara İli Nallıhan İlçesi Yenice Köyündeki Köy Bayramları

183 KÜLTÜR-ÇEVRE İLİŞKİLERİ AÇISINDAN ANKARA İLİ NALLIHAN İLÇESİ YENİCE KÖYÜNDEKİ KÖY BAYRAMLARI Solmaz KARABAŞA 1 Bu çalışmada Ankara’nın Nallıhan ilçesine bağlı Yenice Köyü’ndeki bayramların kültür çevre ilişkileri açısından etnografik bir değerlendirmesi yapılacaktır. Ekip-biçmeye dayalı köy ya- şamının ve bunun üstüne kurulu yaşam biçiminin bir bileşeni ve ürünü olan bayramlar, bu açıdan “köylülüğün” de yapı taşlarından birini oluşturmaktadır. Köy yaşamında ve köylülükte meydana gelen değişiklikler, bayramları da etkilemekte, bütün bunların hepsi birlikte doğal çevre üzerinde etkide bulunmaktadır. Bayramlar yılın belli bir döneminde, topluluğun bütünü için topluca gerçekleştirilen bir dizi gösterinin bileşimidir. Doğum, evlenme, ölüm törenlerinden farkı, düzenlenmesine bir kişinin ve- sile olmamasıdır. (Boratav, 1984: 204) Yenice köyünde de yılın belirli bir döneminde, topluca gerçekleştirilen törenler bulunmakta ve bunlar; Kadınların Çeşmebaşı Bayramı, Çır Çır da denen Pınarbaşı Bayramı, Hasan Dede Bayramı, Ramazan Bayramı’nda gerçekleştirilen Oda Bayramı ve Kurban Bayramı’nda gerçek- leştirilen Kol Bayramı adları altında kutlanmaktadır. Bu çalışmanın konusunu dinsel nitelik taşı- yan Ramazan ve Kurban bayramları dışındaki köy bayramları oluşturmaktadır. Çalışmanın verileri, köyden kente göçün yaşandığı ve köylerin hızla boşaldığı bir ortamda nüfusu azalsa bile en azından tamamen boşalmayan bir köy olan Yenice’de köylülüğü anlayabil- mek amacıyla yürüttüğüm tez çalışması kapsamında elde edilmiştir. Alan çalışması; 2013 yılında Pınarbaşı Bayramı, 2014 yılında Kadınların Çeşmebaşı Bayramı, 2016 yılında ise Hasan Dede Bayramı’na katılarak ve buralarda katılımlı-katılımsız gözlem, görüşme ve görüntü ile belgeleme teknikleri kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Yenice Köyü, Ankara’nın Eskişehir İli sınırındaki köylerinden biridir. Susuzluk nedeniyle eski yerinden bugünkü yerine gelmiş ve Yenice adını almıştır. Denizden yüksekliği 250 metre civarında olan köy, Sakarya Nehri’nin kıyısında kurulmuştur. Yenice Köyü ılıman iklimi nedeniyle 1 Kültür ve Turizm, Bakanlığı Kültür ve Turizm Uzmanı; Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkbilim Anabilim Dalı Doktora Öğrencisi.