Kültür-Çevre İlişkileri Açısından Ankara İli Nallıhan İlçesi Yenice Köyündeki Köy Bayramları

185 Kültür-Çevre İlişkileri Açısından Ankara İli Nallıhan İlçesi Yenice Köyündeki Köy Bayramları Gelenek, Görenek ve İnançlar Bayram aynı zamanda bir çeşit hayır olarak görülmekte ve bayramdan bahsederken “yarın hayır var deriz” ifadesi kullanılmaktadır. Hayırda bulgur pilavı pişirilir. Boratav’ın (1984: 139) “hayır aşı” dediği bu yemeğe Yeniceliler de aş demektedirler. “Hayır aşı”ndaki amaç; fakir fukara herkesin bu aş tan yemesini sağlayarak tanrının gönlünü hoş etmek ve buradan gelecek cezalandırılmanın önüne geçmektir. Bu uygulama peşinen yerine getirilen adaklar arasında yer almaktadır (adak hakkında detaylı bilgi için bk. Tanyu, 1967: 9). “Hayır aşı” için “köyün kadınların- dan adakları olanlar”, birer tavuk getirirler. Bunun dışında köyün bütün kadınları bayrama çeşitli hayır larla katılırlar. “Herkes evinden bir hayır çıkarır” denmektedir. Görsel 1 ve 2 : Mezarlıkta dua edilmesi ve aş ın hazırlanması Çeşmebaşı bayramında pişirilen aş; tavuklu, nohutlu bulgur pilavıdır. Birlikte pişirilir (Gör- sel: 2), birlikte yenir (Görsel: 3), kalan da kapışılır (Görsel: 4). Aşın kapışılması bir “acındırma gösterisi”dir. Bu “dramatik” nitelikli pratik ile yiyeceğin kıtlığı mesajı verilmektedir. Örnek (1966: 103) yağmur duası törenlerinde görülen buna benzer şekildeki ağlayıp, sızlamanın “dramatik” nitelik taşıdığını ve tanrıyı merhamete getirmeyi amaçlayan “acındırma gösterisi” olduğunu söyle- mektedir. Eve götürülecek pilav için kazanların başında kapışma olur. “Kapışınca yağmur yağar” denmektedir. Bunu bir başka kaynak kişi şöyle ifade etmiştir: “pilavı yerken kapışırız, görmemiş- likten değil, yağmur yağsın diye”. Görsel 3 ve 4 : Aşın yenmesi ve kapışılması