Kültür-Çevre İlişkileri Açısından Ankara İli Nallıhan İlçesi Yenice Köyündeki Köy Bayramları

188 Solmaz KARABAŞA T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı timler, çocuklar ve yaşlılar tıpkı buradaki Selahattin Dede gibi duası kabul olacak masum kişiler olarak görülmektedir. Nitekim yukarıdaki anlatıda Selahattin Dede için yağmurun yağdığına ina- nılmaktadır. Duanın ardından sofralar kurulur, etli pilav yenilir (Görsel: 6). Herkes evinden kaşığını ve yiyeceği yufkasını getirir. Ayrıca evdeki kadınlara pilav götürmek üzere kaplar da getirilir, sofraya oturduklarında bu kapları arkalarına koyarlar. Köydeki dul kadınlar da pilav için kaplarını gönde- rirler. Böylece aş tan herkesin yemesi sağlanarak hayır ın kabul edilme olasılığı güçlendirilir. Pi- lavlar yenirken, bir yandan da görevliler oturanların arkalarında duran kaplara etli pilav doldurur. Pınarbaşı Bayramı 2016 ve 2017 yıllarında köyde, caminin avlusunda yapılmıştır. Ye- mekten önce bir mevlit okunmuş, dua edilmiş ardından pişirilen bulgur pilavını önce erkekler, sonra aynı yerde kadınlar yemiştir. Böylece bayramın sadece dua ve pilav unsurları kalmıştır. Duanın yağmur duası olup olmadığına yönelik soruya karşılık kaynak kişi -neye sayarsan say der gibi- “artık o ne duası ise” şeklinde bir cevap vermiştir. Tabi duanın caminin yanında yapıl- ması nedeniyle yağmur duasındaki gibi yüksek bir yere çıkılmamıştır. Bu değişiklikte köyün yirmi yıldır Yenice’de görev yapan Nallıhanlı imamının değişmesinin ve yöreye yabancı bir imamın (mezhebinin de farklı olduğu düşünülüyor) atanmasının etkisi var mıydı sorusuna “öteki hoca bizim muhitin hocasıydı” şeklinde bir cevap verilmiştir. Nallıhanlı hocanın gelenekleri de bildiği söylenmiştir. Burada eski hocanın Nallıhanlı ve bu gelenekten yetişmiş olması yanında, yeni hocanın genç ve muhtemelen Türkiye genelinde yaşanmakta olan İslami modernleşme eğiliminin temsilcisi olması da önem kazanmaktadır. Nitekim dua için dağ başına çıkmaktan vazgeçilerek bayramın cami önünde yapılmaya başlanması, halk İslamına ilişkin pratiklerin terk edilerek ye- rine kitabi İslam’a uygun pratiklerin geçirilmeye başlandığını göstermektedir. Benzer bir örneği Isparta’nın Şarkikaraağaç ilçesi Kayıkdede Köyünden veren Tayfun Atay (2009: 113) bu durumu; “modernleşme sürecinin hızlanmasıyla ve etkilerinin daha hissedilir hale gelmesiyle birlikte Îs- lâm dünyasında kitabîliği, püritenliği ve bireyselliği ön plana çıkaran Îslâmi modernizm akımının, geleneğe ve senkretizme dayalı yerel-yöresel inanç ve pratiklerle karşı karşıya gelme”si olarak değerlendirmektedir. Hasan Dede Bayramı Hasan Dede Bayramı, diğer iki bayramdan farklılık gösterir. Genellikle Hasan Dede adıyla anılan bayram, köyün batı istikametinde, Sakarı Nehri’nin karşı tarafında bulunan ve aslında bir “ziyaret yeri” olan yerde yapılır. Her yıl güz döneminde, bir başka ifadeyle “üzümler olunca” yapılan bayram 2016 yılında Kurban Bayramı’nın üçüncü günü yapılmıştır. Tabelasında Hasan Seydi Türbesi yazan Hasan Dede Türbesi, ayrıca Hıdrellez zamanında yağmur duası ve sağlık, şifa dilekleri için de ziyaret edilmektedir. Hasan Dede’nin ulu bir kişi olduğuna ve Kurtuluş Savaşı zamanında kerametler 6 gösterdi- ğine inanılmaktadır. Hasan Dede Türbesinde on bir mezar bulunmaktadır. Burada yatanların bir manga asker olduğu, Hasan Dede’nin de onların kumandanı olduğu söylenmiştir. Hasan Dede Türbesinde Sakarya Savaşı’nın şehitlerinin yattığına ve o mekânda çok kan aktığına inanılmakta- 6  Olağanüstü güçleri olduğuna inanılan ermiş, evliya gibi ulu kişilerin halk arasında yaygın bir şekilde anlatılan kerametleri vardır. Detaylı bilgi için bk. (Boratav, 1984: 43).