Manas’ın Hayvanlarla İlgili Epitetleri

438 Yrd. Doç. Dr. Nurdin USEEV T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Bilge Kağan mezar külliyelerinde dikildiğini, ancak kağan olmadığı için Köl Tigin’in külliyesine konulmadığını ifade etmektedir (Durmuş, 2007: 52). Eski Türklerde padişahlar, hükümdarlar arslanlarla özdeştirilmiştir (Gömeç, 2001: 80). Bundan dolayı arslan Batı Türk Kağanlığı’nın kağanlarının unvanı olarak kullanılmıştır (Bakirov, 1997: 71). Manas, destanda padişah, Türk boylarını birleştiren hükümdar niteliğinde tasvir edilmektedir. Demek ki Manas’ın arslan epiteti ilk önce Manas’ın hükümdar olduğunu göstermektedir. Üstelik arstan epitetinin sadece Manas için kullanılması bu görüşü desteklemektedir. Arslan Eski Türklerde, Türk sanatında savaş, zafer, iyinin kötüyü yenmesi, kuvvet, kudret ve koruyucu simgesi olmuştur (Çoruhlu, 2002: 136-137). C. Alyılmaz, arslanın Türk boy ve toplu- luklarında çevikliğin, cesaretin, gücün, kuvvetin, egemenliğin, mertliğin ... sembolü olarak kabul edildiğini, Eski Türk anıt mezar komplekslerinde kağanı / kumandanı temsilen arslan heykelleri- nin dikildiğini ifade etmektedir (Alyılmaz, 2016: 541-542). Z. Kulbarakova, Manas Destanındaki hayvanları ele aldığı çalışmasında, arslan destanda gücü sembolize ederek, yenilmez kahra- manlığı verdiğini yazmaktadır (Kulbarakova, 2017: 199). İşte bu bilgilerden ve arslanın Manas Destanındaki kullanımından hareketle arstan epiteti ikinci olarak Manas’ın gücünü, cesurluğunu yansıttığını söyleyebiliriz. Bunu aşağıdaki metin de kanıtlamaktadır: S. Orozbakov, ‘Manas’, II. kitap, s. 178 Manas Destanı (Özgün Metin) Türkiye Türkçesine Aktarımı Ayrıldık elden, cerden dep, Arstanday küçü körünöt, Manası kaydan kelgen dep. Ayrıldık halkdan, vatandan diye, Arslan gibi gücü varmış, Manas’ı nerden geldi diye. S. Orozbakov, ‘Manas’, VIII. kitap, s. 109 Manas Destanı (Özgün Metin) Türkiye Türkçesine Aktarımı Aytkanın ugup er Manas Arstan sını baatırdın Azır çıga kalganı. Söylediğini duyup er Manas’ın Arslan şekli kahramanın Ortaya çıktı çabucak. S. Karalaev, ‘Manas’, 2010, s. 000 Manas Destanı (Özgün Metin) Türkiye Türkçesine Aktarımı Mına oşondo zor Manas Coo-caragın şaylanıp, Kırgın kılçu Arkesken Kılıçın içinen baylanıp, Kaarlanıp bölünüp, Kan iççü türü körünüp, Arslanday çamınıp , Ayköl Manas artık şer Kazatka çıktı kamınıp. İşte o zaman büyük Manas Silahlarını takınıp, Katliam yapar Arkesken Kılıcını içinden bağlanıp, Sinirlenip bölünüp, Kan içecek şekli görünüp, Arslan gibi saldırıp , Ayköl Manas büyük şer, Savaşa çıktı hazırlanıp.