Müzik, Oyun ve Eğlence- Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Çalışmaları

532 Arş. Gör. Gözde TEKİN T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı duymadım diyen beş öğrencinin bu soruya Karagöz cevabını vermesidir. Yani bu öğrenciler için Karagöz tanıtılacaklar listesinin başında yer alırken bu unsurun somut olmayan kültürel miras unsuru olduğu, uluslararası bir sözleşmeyle koruma altına alındığı bilinmemektedir. Elde edilen verilerden hareketle denilebilir ki turist/turizm rehberliği eğitimi veren program- lar henüz somut olmayan kültürel mirası çalışma alanlarına dahil edememişlerdir. Hem ders müf- redatlarında hem de verilen sınıf içi eğitimde somut kültürel mirasa odaklanıldığı ve öğrencilerin somut olmayan kültürel miras konusunda farkındalık kazanmadıkları ifade edilebilir. Bu noktada bu eksikliği giderebilecek çalışmaların yapılması önem kazanmaktadır. Sadece turist/turizm reh- berliği eğitimi veren bölümlerin değil turizm fakültelerinin ilgili tüm bölümlerine somut olmayan kültürel miras, somut olmayan kültürel mirasın korunması, aktarımı, somut ve somut olmayan mirasın birlikte korunması ve tanıtımı konularını içeren başlı başına bir ders konulmasının bu eksikliği gidereceği ve böylece öğrencilerin bu konuda farkındalık kazanacağı söylenebilir. Turizm sektöründe turist rehberlerinin anahtar role sahip oldukları unutulmamalı, ülke ta- nıtımı açısından vitrin görevi gördüklerinin bilincinde olan rehberler yetiştirilmelidir. Bu da örgün ve yaygın eğitimde nitelikli ve müfredat anlamında birliktelik arz eden programlar geliştirilme- siyle mümkün olacaktır. Öncelikle sözleşmede önerilen somut ve somut olmayan kültürel miras alanlarının birlikte korunması fikri, turizm eğitimi veren fakülte, meslek yüksek okulu ve diğer yaygın eğitim kurumlarınca da benimsenmelidir. Turizm alanının diğer alanlarla ortak proje ve programlar geliştirmesi de önemlidir. Somut olmayan kültürel miras unsurlarının hem halk bilimi disiplininin hem de turizm disiplininin çalışma sahasına girdiği düşünüldüğünde iki alanın etki- leşimi değer kazanmaktadır. Yapılacak ortak çalışmalarla turizm halk biliminin birikiminden ve uygulama yöntemlerinden yararlanma fırsatı elde edebilecektir. Böylece yapılacak bilinçli uygu- lamalarla turizm ve kültürel miras etkileşiminin doğru bir şekilde sağlanmasının yanı sıra kültür miraslarının ekonomik değerlerle olan ilişkisi de iyi planlanabilir duruma gelecektir. Bu nokta da belirtmek gerekir ki uygulamalı halk bilimi, gelenek icadı, fakelore, folklorizm vb. kavramlar ve tu- rizmle ilişkileri turizm literatürüne tam anlamıyla girememiş, girse bile derinleşememiş konulardır. Bu konular alanın uzmanları tarafından ele alınmalı ve irdelenmelidir. Kültürün temel anlamda turistik bir ürün olduğu düşünülürse, bu ürünün neler içereceği ve bu ürüne nasıl bir imaj çizileceği tamamen turizm uzmanlarının eğitim ve bilgisine yani farkın- dalığına bağlıdır. Eksik ve yanlış bilgiler kültürel mirasın tanıtımında aksaklıklara yol açacaktır. Kültürel değerlerin ticari hayatın bir parçası haline gelmesi zamanla içinin boşaltılmasına ve uzun vadede yok olmasına neden olacaktır. Somut olmayan kültürel mirasın turizm sektöründe kulla- nımının kültürün korunması açısından olumlu, ekonomik boyutunun ağır basmasıyla ticarileşmesi ve içinin boşaltılarak tahribe uğraması açısından da olumsuz yönlerinin olabileceği unutulma- malıdır. Yapılan tanıtım ve uygulamaların denetimi sözleşmede belirtilen öneri ve tehditler göz önüne alınarak yapılmalıdır. Yeniden canlandırma ve uygulama örnekleri somut olmayan kültürel miras sözleşmesinin önerdiği şekilde bağlamından koparılmadan, kültürel değerini kaybetmeden turiste sunulmalıdır. Yerel yönetimler somut miras alanının yanı sıra somut olmayan kültürel mi- ras alanında uzmanlaşmış kişilere de bünyelerinde yer vermelidir. Turist rehberleri dışında yerel halk, ilgili kurum ve kuruluşlar, konaklama işletmeleri, yiyecek-içecek işletmeleri, seyahat işletme- leri ve tur operatörleri vb. sektör çalışanlarının da bilinçlenmesi önemlidir.