Ordu İli Ve Yöresinde Sona Ermekte Olan Meslekler Ve Bu Mesleklerin Gelecek Nesillere Aktarılması Sorunu

387 Ordu İli ve Yöresinde Sona Ermekte Olan Meslekler ve Bu Mesleklerin Gelecek Nesillere Aktarılması Sorunu Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Çalışmaları Semer yapımında semer otu 23 , sicim (ip) 24 , deri (sırım) 25 , sahtiyan 26 , keçe 27 , telis 28 , üdürgü 29 , bedri bıçağı 30 başlıca malzemeleridir. Semer bildiğimiz kadarıyla sanayi ürünü haline gelmemiştir. İl ve bazı ilçelerde hala semer yapan ustalarımız az da olsa mevcuttur. 1.16. Sepetçilik Ordu ili ve yöresinde Sepet, genellikle kestane ve fındık ağacından elde edilen malze- melerle üretilen ve son derece basit bir yapısı olan araçlardır. Farklı amaçlarla daha doğrusu pek çok amaçta kullanıldığı için çok sayıda çeşidi vardır. İhtiyaca göre kulplu ve kulpsuz örülür. Boyuna ve şekline göre kulpluların adları: “ sepet, gıdık/kıdık, zembil , …”dir. Kulpsuz olanlara ise: “ sele, göcek, hey, şelek, ...” adları verilmiştir. Sepet, binlerce yıldır günlük hayatın her kesiminde en önemli malzemeler arasında yer almıştır. Ordu ili, orman ve malzeme zenginliğinden dolayı sepet örenler tarafından pek çok sepet çeşidi üretilmiş ve günlük hayatta kullanılmıştır. Yaşadığımız günlerde Orta Karadeniz Bölgesi’nde sepet ve sepetçilik tamamen sona er- mek üzeredir. Yani sepet artık kullanılmayan malzemeler arasında, sepetçilik de sona ermek üzere olan meslekler arasında yerini almıştır. Sepetçilik de diğer yöresel ürünler gibi çağın ge- lişmelerine yenik düşmüştür. Muhtemelen 20-30 yıl sonra, müzeler hariç, hiçbir türü hatırlanma- yacaktır. 1.17. Taş ustalığı / Taşçılık Doğadan işlenmemiş olarak elde edilen çeşitli niteliklerdeki taşların, yapılarda veya çeşitli alanlarda kullanılır şekle getiren işinin adı taşçılık veya taş ustalığıdır. Taşın çeşitli kısımlarında kullanılması için; kesilmesi, işlenmesi, üzerlerine yazı yazılması gibi işleri, gerekli takım-alet ve makineler kullanarak yapan kişi, taşçıdır. Kullandığı malzemeler: Blok ayırıcı, madırga, çarpacak, balyoz, tarak, mucarta, külünk, murç, vb. Blok ve plaka halindeki granit, mermer ve diğer taşları keser ve şekillendirir, taşları perdahlar, çeşitli taşları amaca göre sınıflandırır, tezgâhlarda işler ve ayarlar. Taşların üzerine oyma veya kabartma rakam ya da harfler işler. Blok ya da plaka taşlar üzerine kabartma figürler ya da desenler oyar. Bu meslek de çoğunlukla unutulup gitmiştir. Bununla birlikte Afyon Merkez Endüstri Meslek Lisesi, Kırşehir Merkez Endüstri Meslek Lisesi bünyesinde “Mermer Teknolojisi” bölümleri kurulmuş olması sevindiricidir. 23 Semer otu, bir bataklık bitkisidir. Kamış gibi bataklıkta yetişir. İçi süngere benzer. Sıkıldığında tekrar eski haline döner. Bu özelliğinden dolayı semer yapımında dolgu malzemesi olarak kullanılır. Semerin gövdesinin esnek olmasını sağlar. Berdi Anadolu’da hasır, kürsü, sepet ve açkı malzemelerinin yapımında kullanılırdı. Sağlıklı, doğal bir malzemedir. Bataklıkların kurutulması ve sulak yerlerin kalmaması bu bitkinin de yok olmasına sebep olmuştur. Günümüzde ise yurdumuzda yok denecek kadar az yetişmektedir. 24 Sicim (Kınnap) keten, kenevir gibi bitkilerin liflerinden yapılan ince ve sağlam ip, “İngiliz sicimiyle asın” deyimi, sicimin ne kadar sağlam olduğunu anlatır. 25  Sırım, sahtiyanın ıslatıldıktan sonra makasla ince ince kesilmesiyle elde edilir. 26  Sahtiyan, tabaklanmış ve cilalanmış teke derisidir. “Tabak sevdiği deriyi taştan taşa vurur” deyimi buradan gelir. 27  Keçe, koyun yapağısından dövülerek ve sıkılarak dokuma işlevi yapılmadan elde edilen bir çeşit kaba kumaştır. 28 Telis, bitkisel liflerden dokunmuş kaba örgülü kumaştır. 29 Üdürgü, Orta Asya’dan beri günümüze kadar gelmiş eski bir delme aleti olup, günümüz matkabının ilkel şeklidir. İki parçadan oluşur: Yayı olduğu için adına kemane üdürgü de denilmektedir. Yay bu ikinci parçayı sağa-sola çevirme işlemini gerçekleştirir. 30 Berdi bıçağı: Ahşap saplı olup içe doğru eğimlidir, bıçağın kesen tarafı testere ağzına benzer.