Ordu İli Ve Yöresinde Sona Ermekte Olan Meslekler Ve Bu Mesleklerin Gelecek Nesillere Aktarılması Sorunu

385 Ordu İli ve Yöresinde Sona Ermekte Olan Meslekler ve Bu Mesleklerin Gelecek Nesillere Aktarılması Sorunu Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Çalışmaları 1.11. Marangozluk Ağaç işleri ile uğraşan ve ağacı çeşitli eşya ve araç haline getirmenin adı, marangozluktur. Marangozluk ayrıldığı kollara göre mobilyacı, doğramacı, dülger, ağaç tornacısı, arabacı, fıçıcı gibi isimler alır. Mobilyacılık halk arasında “ince marangozluk” diye de adlandırılır. Halk arasında “kaba marangoz” denilen doğramacı, kapı, pencere, pancur, lambri gibi işleri; dülger, bina yapımında, binanın çatı, tavan, taban ve merdiven gibi ağaç işlerini; modelci, dökümü yapı- lacak kulp, tutamak, çeşitli makina ve motor parçalarının yumuşak ağaçtan modelini yapar. Belli başlı araçları; rende, testere, kerpeten, gönye, bileyi taşı, burgu, eğe, tokmak, çekiç, tornavida, matkap, mengene, pergel vb. Marangozluk, önceleri bir ustanın yanında çırak olarak çalışmak suretiyle öğrenilirdi. Za- manımızda bu şekilde de sanat öğrenilmekte ise de daha çok ağaç işleri üzerine açılmış olan Endüstri Meslek liselerinde öğretilmektedir. Teknolojinin gelişmesiyle elektrikli makineler marangozlukta kullanılmaya başlanmış, el aletleriyle yapılan pek çok iş tarihe karışmıştır. Bununla birlikte marangozluk, varlığını sürdürmek konusunda direnen mesleklerden olduğunu belirtmek gerekmektedir. 1.12. Müzik aletleri yapımcılığı Türk folkloru içinde, halk müziği ve oyunlarının ayrılmaz bir parçası olan halk çalgılarının ayrı bir yeri vardır. 1.12.1. Bağlama Bağlama, Türklerin en yaygın olarak kullandığı telli bir çalgıdır. Yörelere ve ebatlarına göre bu çalgıya, bağlama, divan sazı, bozuk, çöğür, kopuz, cura, tambura vb. adlar verilmektedir. Bağlama ailesinin en küçük ve en ince ses veren çalgısı curadır. Bağlama; Tekne, Göğüs ve Sap olmak üzere üç ana kısımdan oluşmaktadır. Tekne kısmı genelde dut ağacından yapılmaktadır. Ancak dut ağacının dışında ardıç, kestane, ceviz, gürgen gibi ağaçlardan da yapılmaktadır. Gö- ğüs kısmı ladin ağacından, sap kısmı ise gürgen, akgürgen veya ardıç ağacından yapılmaktadır. Son yıllarda sanayi ürünü bağlamalar üretilmeye başlanmıştır. Hala bağlama yapan ustalar bu- lunmakla beraber sayılarındaki düşme dikkat çekmektedir. 1.12.2. Kaval Kaval, eski çağlardan beri kullanılan üflemeli bir Türk çalgısıdır. En eski şekillerinin kamış- tan yapıldığı anlaşılmaktadır. Günümüz Türkiye’sinde iyi bir ses elde edebilmek için genellikle armut, ıhlamur, meşe, gürgen, ardıç ve erik ağaçlarından imal edilmektedir. Eskiden kızgın de- mirle içi yakılarak oyulmaktaymış. Teknolojinin gelişmesiyle günümüzde tornayla bu iş çok kolay duruma gelmiştir. Dilli ve dilsiz olmak üzere iki türü bulunmaktadır. Üflenmek suretiyle ses elde edilmektedir. Kavalın üflenen kısmına ağızlık , en uç kısmına ise kenarlık denilmektedir. Üflenen yere yakın bölümde bir, ortada altı, alt ucuna yakın bir bölümde de bir olmak üzere yedi deliği bulunmaktadır. Türkiye’ye Orta Asya’dan geldiği anlaşılmaktadır. Karadeniz Bölgesi’nde Of ve Tokat kavalları meşhurdur. Bununa birlikte Ordu’da da yapılmakta idi. Günümüzde tamamen sona eren meslekler arasında sayılabilir.