Politik Motivasyonlarla Geleneğin Yeniden Yaratılması Süreci Üzerine

361 Politik Motivasyonlarla Geleneğin Yeniden Yaratılması Süreci Üzerine Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Çalışmaları ulaştığı, hiç mehter performansı izlemeyen kitlenin yalnızca %10 olması ile belirginlik kazanmak- tadır. Kaynak kişilerin bu performansları nerede izledikleri sorusuna verilen yanıtta, %40 ile en çok bayram, festival ve anma etkinliklerinin öne çıktığı görülmekte. Yanıtlar arasında özellikle 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı ve 19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı gibi ulusal bayramların yanında yerel kurtuluş tarihlerinde yapılan etkinlikler dikkat çekicidir. Bu bayramlar ve etkinliklerde mehter ile yakalanmaya çalışılan ulusal gururla ilişkili duygular, aslında mehterin geleneksel kullanımındaki işlevine çok yakın gözük- mekte. Bu açıdan mehterin, uygulamalı halkbilimi kapsamında işlenmesinde geleneksel işlevi- ne büyük ölçüde bağlı kalındığı söylenebilir. Her ne kadar avmlerde ve ticari organizasyonların açılışlarında mehter performanslarının icra edilmesinin mehterin geleneksel kültürdeki işlevi ile örtüşmediği görülse de bu örneklerin yüzdelik dilimler içerisinde fazla yer kaplamadığını görmek, geleneğin işlevsel bir dönüşüme uğramadığını göstermesi açısından mutluluk verici. Atlı Okçuluk Mehterin, bağlamından koparılmasına ters orantılı bir popülerlik yakalamasına karşın; geleneksel kültür ortamındaki yaratım bağlamına yakın bir bağlamda modern dünyada yeniden üretilen atlı okçuluk faaliyetleri, aynı popülariteyi henüz yakalayamamıştır. Ancak özellikle son 10 yıl içerisinde bu geleneksel sporun canlanmaya başladığı gözükmektedir. Özellikle Adalet ve Kalkınma Partisi ile yakın bağları bulunan Dünya Etnospor Konfederasyonu başkanı Bilal Erdoğan’ın katıldığı çeşitli etkinliklerde verdiği demeçlerde, “öze dönüş”, “dünyada adaleti tesis edecek olan millet”, “bizim değerlerimiz”, “bize ait olanla geleceği kurmak” gibi ifadelerle örülü geleneksel olan sporları yücelten söylemleri, ilgili gelenek yaratma faaliyetlerinin düşünsel arka planını göstermektedir (Sabah, 2017). Söylemler, geleneksele dönmek şeklindeki hedeflenen gayeleri ortaya koysa da izlenen yolda yer alan yanlışlıklardan biri adlandırmada kendini göster- mektedir. Aslında organizasyona verilen isimde yer alan etno kavramının bizi temsil eden halk (folk) ile taban tabana zıt olması Atay tarafından haklı olarak eleştirilmiştir (Atay, 2017). Öte yandan siyasi motivasyonla geleneği canlandırma çalışmalarının yürütüldüğü bir başka kurum olan Okçular Vakfı da bir taraftan bir dönem başında Bilal Erdoğan’ın bulunması ile öbür taraftan da farklı yerlerde kurumun misyonundan bahsedilirken daima geleneğe göndermelerin yapılması ile belirginleşmektedir. Geleneksel sporları yaşatmak amacıyla kurulan ve hükümet tarafından fonlanan bu ku- ruluşların çeşitli sebeplerle yurt içinde ve dışında düzenlenen organizasyonlarda, pek çok spor- cunun katılımı ile geniş kapsamlı etkinliklerin tertip edildiği bilinmektedir. Bu etkinliklere katılan sporcuların, kıyafetleri, kullandıkları geleneksel silahlar ve usullerle kitlede bir heyecan oluşturdu- ğu açıktır. Öte yandan özellikle atlı okçuluk gibi halk tarafından neredeyse tamamen unutulmuş olan bu geleneğin kitle tarafından alımlanmasında otantik bir büyüleyiciliğin de etkisi göz ardı edilmemeli. Konu ile ilgili kaynak kişilere sorulan sorular ve yanıtları içeren tablolar aşağıda yer almaktadır.