Şanlıurfa'yı Gezelim

39 38 BİRECİK KALESİ İlçe merkezinde Fırat nehrinin doğu yamacında doğal, sert kalker kayalık tepe üzerine kurulmuştur. Kalenin ilk inşa ta- rihi hakkında farklı görüşler vardır. Üzerinde inşa edildiği be- yaz kalker tepeden dolayı Beyaz Kale (Kal’etül Beyza/Beyda ) denilen yapının 13. yüzyılda inşa edildiği kabul edilir. Birecik kalesi Romalılar,(M.Ö.30- M.S.395) Franklar(MS 1098- 1150) ve Memluklar dönemi (1277-1484) olmak üzere üç defa onarım görmüştür. Birecik Köprüsü BİRECİK Birecik ilçesi Şanlıurfa Merkez ilçesine 80 km uzaklıktadır. Bi- recik, yüzey şekillerinin elverişliliği ve Fırat Irmağı kenarında önemli bir köprübaşı olması nedeniyle, eski çağlardan beri çeşitli yerleşmelere sahne olmuştur. Hititlerin egemenliğinde yörenin adının ‘’Birthe’’ olduğu söylenir. MÖ 9. Yüzyılda Asurla- rın eline geçen Birecik, daha sonra sırasıyla Pers, Makedonya, Roma ve Bizans egemenliklerini yaşadı. 780’de Arapların hâki- miyetine giren ilçe, 11. yüzyıl- dan sonraki Selçuklu egemenli- ğinden ardından yeniden Bizans hâkimiyetine girmiştir. Artuklu, Eyyübi, Akkoyunlu ve Karako- yunlu dönemlerini, 1502’de başlayan Safevi egemenliği iz- ledi. Birecik 1517’de Osmanlı topraklarına katılan ilçe 19. Yüzyıl sonralarında Halep vila- yetinin Urfa sancağına bağlı bir kaza olmuştur. 1919’da bir süre İngiliz işgalinde de kalmıştır. Birecik soyu tükenme tehlikesi altındaki Kelaynak Kuşlarının göç merkezi olması dolayısı ile önemli bir yerdir. Kelaynaklar 1977 yılında Orman Genel Müdürlüğü tarafından kurulan “Kelaynak Üretme ve Koruma İstasyonu” nda Koruma altına alınmışlardır. Kelaynak kuşlarına yörede “Keçelaynak” denilmektedir. Kelaynak Birecik Kalesi RUMKALE Rumkale, Birecik Ovası’nın ve Halfeti’nin kuzeyinde, Fırat Nehri’nin kıyı kesiminin doğusunda, Şanlıurfa yoluna bakan bir tepe üzerindedir ve Birecik’i kuzeyinden ve kuzeydoğusundan sınırlar. 12. yüzyılda Ermeni Piskoposluğu’nun merkezi haline gelmiştir. 1292 yılında Memluklu Sultanı Melik el-Eşref tarafın- dan ele geçirilmiştir. 1516 yılında Mercidabık Savaşı’ndan sonra Osmanlı egemenliğine giren Rumkale, Halep Eyaletine bağlan- mıştır. Rumkale’de bugün gezilip görülebilecek eserler şunlar- dır: Kale, Aziz Nerses Kilisesi, Barşavma Manastırı kalıntıları. Rumkale