Somut Olmayan Kültürel Miras Aktarımında Müze Eğitimi

335 SOMUT OLMAYAN KÜLTÜREL MİRAS AKTARIMINDA MÜZE EĞİTİMİ Zeynep Safiye BAKİ NALCIOĞLU 1 Somut olmayan kültürel miras ve müze ilişkisi, müzelerin koruma kavramını yeniden değerlendirdikleri ve toplumla ilişkilerini gözden geçirdikleri bir bağlamda kurulmaktadır. Kısa adı UNESCO olan Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu tarafından 2003 yılında kabul edilen ve Türkiye’nin de 2006 yılında taraf olduğu Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi , somut kültürel ve doğal mirasla birlikte somut olmayan kültürel mirasın da korun- ması gerekliliğine ve koruma kavramının çok boyutluluğuna vurgu yapmaktadır. Bu çalışmada öncelikle müzelerin koruma yaklaşımındaki değişimlere değinilerek somut olmayan kültürel mi- rasın korunmasındaki ve bu alanda farkındalık yaratılmasındaki rolüne dikkat çekilecektir. Daha sonra korumada eğitim ve müzelerin eğitim işlevi, müze eğitimi üzerinden yorumlanacak ve İyi Koruma Uygulamaları Listesi ’nde yer alan müzeler ve Ankara Somut Olmayan Kültürel Miras Mü- zesi eğitim çalışmaları açısından çözümlenecektir. Son olarak okul içi eğitim uygulaması olarak incelenebilecek Halk Kültürü dersi okul-müze iş birliği, somut olmayan kültürel miras aktarımında müze eğitimi çalışmaları için örnek olarak verilecektir. Somut olmayan kültürel mirasın yaşayan niteliğine dikkat çeken Sözleşme, bu mirasın temsilcilerine, süreç sonunda ortaya çıkan ürüne, uygulamaya, aktarım mekânına ya da ortamı- na ve aktarım biçimlerine eşit derecede önem vermektedir. Bu açıdan bağlamı ve süreci koru- maya odaklanmakta ve korumayı somut olmayan kültürel mirasın kuşaktan kuşağa aktarılarak yaşatılmasında görmektedir. Kuşaklararası buluşmanın sağlandığı doğal aktarım ortamlarının gelişen teknolojik olanaklar ve küreselleşme gibi nedenlerle kaybolmaya başlaması ise somut olmayan kültürel mirasın korunması ve aktarılabilmesi için müzeleri yeni aktarım mekânlarından biri hâline getirmiştir. Müzeler de dikkatlerini somut ve somut olmayan kültürel mirasın birlikte korunması bakımından bütüncül koruma yaklaşımına yöneltmişlerdir. Müzelerin toplum merkezli yaklaşımı ile deneyimi önceleyen bakış açısı ve müzelerde somut olmayan kültürel mirasın canlı 1 Arş. Gör., Gazi Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Halk Bilimi Bölümü, zeynepsafiyebaki@gmail.com.