Televizyon ve Yeni Medyada Yöresel Türk Yemek Kültürlerinin Yeniden Üretimi

404 Prof. Dr. Gülcan SEÇKİN - Doç. Dr. Hüseyin ÇELİK T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı cek kültürünü yeniden üretme görevini yerine getirmektedir. Ayrıca hemen her yörede, pek çok şehirde kurulan sayısız dernekler, 1980’lerden başlayarak Kültür ve Turizm bakanlığı, milli folk- lor dairesi Türk mutfağı üzerine sempozyumlar düzenleyerek bugüne kadar yöresel mutfakların unutulmaması için çalışmalar yapmıştır. Bakanlık ilk defa turizm şurasında “gastronomi” başlığı açmıştır. Dünya gastronomi pazarından pay almak önemli bir hedef haline gelmiştir. Başlı başına yemek yemenin eğlence, dinlence, sosyal faaliyet, keyif, terapi gibi bir faaliyet sayılması, farklı tasarımlarıyla, servis yaklaşımlarıyla ayrımlanan kaliteli yemek mekânları arayışları, bizzat se- yahat konusu olacak kadar belirleyici bir pratiğe dönüşmüş, yemek sektörünü en yaygın hizmet, eğlence sektörlerinden biri haline getirmiştir. Ülkenin tanıtımı için üretilen kitap ve filmlerde ulusal mutfağın zenginlikleri, başlı başına kültürel miras alanlarından biri olarak sunulur. Osmanlı mutfağı, Türk mutfağı, yöre mutfakları gibi isimlerle değerli çalışmalar yapılmış ve kitapçılarda yerini almıştır. Geçmiş yemek kültürünü derleyen ve kaybolmaya yüz tutmuş, ya da unutulmuş yemekleri, yapılış biçimlerini, malzemelerini, neye iyi geldiğini, sunuluş biçimlerini, kendi yapılıp sunulduğu dönemlerin, mekanların, yapanların yaşamlarını, koşullarını, ne anlama geldiğini de kısmen anlatan eserler üretilmiştir. Sivil toplum örgütleri çeşitli dernekler, kurum ve kuruluşlar kongreler, festivaller, yarışmalar, kurslar düzen- leyerek, uluslararası gastronomi etkinliklerine katılarak bu topraklardaki mutfak kültürünü konu edinmeyi sürekli bir iş haline getirmişlerdir. Küçümsenen beceriler, yeniden ve popülerleşerek geri döndü.. Yiyecek ve yemek pişirme endüstrisinin gelişmesi ve popülerleşmesiyle birlikte erkeklerin ve kadınların yemek pişirme pratikleri maddi sonuçları olan, meslek olarak icra edilen, giderek sa- natsal bir faaliyet olarak tanımlanan, üniversitelerde, yüksekokullarda kurulu bölümleri olan, çok anlamlı, takdir edilen, getirisi yüksek beceriler, meslekler arasına girmiştir. Hizmet sektörlerinde genç kadın ve erkeklerin çalışması süreci desteklemiştir. Yemek yapma becerisi küçümsenir- ken, modernleşme pratiklerine uygun bulunmazken, yukardaki genişleyen alanlara ilave olarak TV kanallarında, Youtube’da, mikrobloglarda kadın ve erkeklerin entelektüel, sanatsal, eğlenceli, çekici, yaratıcı sunuşlarla, çeşitli tarzlarda program yapması, yazı ve video sunumlarıyla binlerce takipçi çekmesi yaygın ve cezbedici bir durum haline gelmiştir. Yabancı kanalları, Youtuber’ları izleyen takipçiler çoğalmıştır. Geleneksel medyanın bir kültür hizmeti: Yemek kitabı ekleri. Öncelik dünya mutfağı. Geleneksel mecra gazeteler yemek ve beslenme üzerine yazılar, tarifler sunmuştur. Kül- tür hizmeti olarak bizim lezzetlerimiz başlıklı, ya da çeşitli yemek kategorilerine ilişkin kitapları, ekleri okurlarına kupon biriktirmeleri karşılığında yıllar boyunca dağıtmıştır. Pahalı popüler yemek dergileri uzun yıllar kitapçılarda yerini almış, sahaflara düşen eski sayıları bile aynı fiyatlara sa- tılmıştır. Yöre mutfaklarından çok modern mutfak kültürünü anlatan kitaplar, dergiler üretilmiştir. Yeni medyanın yaygınlaşması ile birlikte internet gazetelerinin köşelerinde yazarlar mutfak ya- zıları yazmaya yoğunlaşırken, yemek, sağlıklı beslenme, pratik tarifler gibi başlıklarla açılan pek çok sayfada her gün onlarca içerik sunulmaya başlanmıştır.