Turizm Fakültelerinde Somut Olmayan Kültürel Miras Eğitimi Üzerine Bir İnceleme

528 Arş. Gör. Gözde TEKİN T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı Halk Kültürü adlı bir dersin 6-7-8. sınıf müfredatına seçmeli ders olarak dahil edilmesi konulabilir. Yükseköğretim düzeyinde ise üniversitelerin çoğu halk bilimi kürsüsü lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyinde somut olmayan kültürel mirası ve koruma yöntemlerini öğretim programlarına dahil etmiştir ve bu konudaki farkındalık ve akademik literatür gün geçtikçe artmaktadır. Ancak halk bilimi kürsülerinin yanı sıra müzecilik, kültürel çalışmalar, kültürel miras ve koruma, kültür varlıklarını koruma ve onarım, sanat ve kültür yönetimi, mimarlık, el sanatları, gastronomi ve mut- fak sanatları, medya ve iletişim, sinema ve televizyon, seyahat işletmeciliği ve turizm rehberliği, rekreasyon vb. birçok alanın somut olmayan kültürel mirası çalışma alanlarına ve eğitim prog- ramlarına dahil etmesi mümkün hatta gereklidir denilebilir. Çalışma kapsamında bu alanlardan sadece turist/turizm rehberliği eğitimi veren programlara odaklanmıştır. Turizm sektöründe turistin kültüre yönelik merakını karşılama noktasında karşısına çoğu zaman çıkan ilk kişi turist rehberleri olmaktadır. Dolayısıyla rehberlerin kültüre ve kültürel mirasa dair bilgileri de önem kazanmaktadır. Dünya Turist Rehberleri Birligi Federasyonu (World Fe- deration of Tourist Guide Associations – WFTGA) turist rehberini, bir bölgenin kültürel ve dogal mirasını ziyaretçilere, ziyaretçilerin seçmi ş oldukları dilde aktaran ve yol gösteren, genellikle yetkin bir kuruluş tarafından verilmiş veya tanınmış , belli bir alanda uzmanlıga sahip kisi olarak tanımlamaktadır (2017). Turist rehberleri için kısaca turist ile kültür arasında aracı rolündedir denilebilir. Çalışmanın başında da ifade edildiği gibi somut olmayan kültürel miras unsurlarının turizm sektöründe kullanılması çok hassas bir süreç izlemeyi gerektirmektedir. Bu sürecin bel- ki de en önemli faktörü eğitimdir. Aslantürk’ün de ifade ettiği gibi turizm, dünyanın en dinamik sektörlerinden biri oldugu için zaman içerisinde diger sektörlere kıyasla daha fazla dinamikles- mekte ve gelismektedir. Turizm sektörünün gelisimine paralel biçimde, turist rehberlerinin rolleri de gelisme göstermektedir. Rehberlerin turizm sektörünün ihtiyaçlarına cevap verebilmeleri için yeni yaklasımlara, iletisim ve isbirligi yetilerine ihtiyaçları vardır (Aslantürk, 2003: 34). Turizm sektöründe kültür turizminin ön plana çıkmasıyla turist rehberlerinin güncel kültürel uygulamalar- dan, kültürel çalışmalardan ve kültür politikalarından haberdar olmaları ve kendilerini bu yönde geliştirmeleri hem turizmin sürdürülebilirliği hem de kültürel mirasın aktarımına katkı sağlaması açısından önemlidir. Dolayısıyla kültürel miras eğitiminin turizm eğitimine dâhil edilmesi de önem kazanmaktadır. Söz konusu bölümlerin müfredat ve ders içeriklerine bakıldığında somut olmayan kültürel miras unsurlarına değinen dersleri el sanatları, halk bilimi, mutfak kültürü ve halk oyunları şeklin- de dört başlık altında sınıflandırmak mümkünüdür. Sözleşmede de yer alan el sanatları başlığı Türk Halk Bilimi ve Geleneksel El Sanatları, Türk Halk Bilimi ve El Sanatları, Anadolu El Sanatları vb. isimlere sahip derslerle en fazla üzerinde durulan miras alanıdır. Bunun sebebi hediyelik eşya sektörünün ya da yerel unsurları barındıran objelerin satın alınmasının turistlik gezi için öneminde aranabilir. Bunun yanı sıra el sanatlarından bağımsız olarak halk bilimi dersine müfredatında yer veren bölümler mevcuttur. “Halkbilim, Halk Bilimi, Türk Kültürü ve Halk Bilimleri (Folklor), Türk Kültürü ve Folklorü 2 ” vb. isimlerle verilen bu derslerin içerikleri iki farklı çerçevede çizilmiştir. Bi- rincisi bu derslerin genel olarak halk bilimi tarihi ve kuramları ağırlıklı olduğu ve uygulamalı halk bilimi, halk bilimi müzeciliği, turizm ve halk bilimi ilişkisi, kültürel animasyon gibi güncel tartışma konularına içeriklerinde yer vermediği görülmektedir. İkinci olarak ise derslerin tarih dersi içeriğini 2  Ders isimleri incelenen bölümlerin bilgi paketlerinde verildiği şekliyle çalışmaya dahil edilmiştir.