Türkçe Uyku Dualarının Telkin Ettiği Toplumsal Değerler

281 TÜRKÇE UYKU DUALARININ TELKİN ETTİĞİ TOPLUMSAL DEĞERLER Prof. Dr. Ali Osman ÖZTÜRK 1 1. 1. Giriş 1.1. Tanımlar Bilindiği gibi kültürümüzde; ( Türkçe Sözlük 1988 ’e göre) “Tanrı’ya yalvarma, yakarış” an- lamına gelen duanın önemli bir yeri vardır. Aynı zamanda Tanrıya yönelik “çağrı, yardıma çağır- ma” (davet) (Nişanyan, 2012, s. 145) anlamına gelen duanın dini inanç sistemi ve buraya daya- nan geleneklerimizden beslenip güçlendiği aşikârdır. Nitekim kavram ile ilgili tanımları daha çok dini referans alan kaynaklarda bulabiliyoruz. Buna göre dua, Arapça “da’vet ve da’vâ kelimeleri gibi mastar olup, ‘küçükten büyüğe aşağıdan yukarıya vâki olan talep ve niyaz anlamında isim olarak da kullanılır” (Gencay ve Gencay 2008, s. 11). “İsteme, yalvarma, çağırma. Kendisi veya mü’min kardeşi hakkındaki bir ar- zûsunu, aç bir adamın iştihâlı olduğu bir zamanda yiyecek istemesi gibi, yalvararak Allahü tealâdan istemek.” (Dini Terimler Sözlüğü, s. 87) İslâmda “Duâ’nın ana hedefi insanın Allah’a halini arzetmesi ve ona niyazda bulun- ması olduğuna göre duâ ‘kul ile Allah arasında bir diyalog’ anlamı taşır. Bir başka söyleyişle dua ‘sınırlı, sonlu bir aciz olan varlığın, sınırsız ve sonsuz kudret sahibi ile kurduğu köprüdür.’” (Gencay ve Gencay 2008, a.y.) “Dua: Dergâh-ı ulûhiyyetten bir murat, hayır ve ihsan rica eylemek demek- tir. (Türkmenoğlu, 1973, s. 4) 1 Necmettin Erbakan Üniversitesi, KONYA