Türkiye’ye Göç Eden Suriyeli Mültecilerin Gelişiyle Toplumun Evlilik Kurumuna Bakışındaki Değişikliklerden Biri: Ailede Ötekileşme (Denizli Örneği)

345 Türkiye’ye Göç Eden Suriyeli Mültecilerin Gelişiyle Toplumun Evlilik Kurumuna Bakışındaki Değişikliklerden Biri: Ailede Ötekileşme (Denizli Örneği) Gelenek, Görenek ve İnançlar kadınlar resmi nikâh şartı koymadıkları için, erkekler onlar ile de bir ev kurarak yaşamaya başlayabilmektedir.” Milliyet gazetesinde yazan Mehveş EVİN; Suriye’den Türkiye’ye gelen mültecilerle ilgili bir yazı dizisi hazırlamıştır ve bu yazı dizisinin ilk bölümünde, Türkiye vatandaşlarıyla evlendirilen Suriyeli kadınları şöyle anlatmıştır: “Her savaşta olduğu gibi, bu savaşın da en büyük mağdurları kadınlar ve çocuklar. İnşaatlarda, depolarda hatta ahırda yaşayan birçok insanın içinde bu- lunduğu duruma ‘Buna da şükür’ dense de durum giderek içinden çıkılmaz bir hal almaktadır. EVİN, Hatay’a geldiği ilk günden itibaren, kadın-erkek herkesten Suri- yeli kadınların çok bakımlı olduğunu, Türkiyeli kadınların ise bu kadınlara kocalarını kaptıracağı stresi yaşadıklarını söylüyor. Bölgede Suriyeli gelinler, savaştan önce de talep görüyordu; ancak savaştan bu yana ikinci, üçüncü eş olarak Suriyeli ka- dınlarla imam nikâhı yapanların sayısının arttığı bir gerçektir. Özellikle Hatay, Urfa ve Kilis, Suriyeli kumaların çok olduğu iller arasında. Hatay-Reyhanlı’nın yarısının Suriyeli ikinci, üçüncü eşi olduğu iddia ediliyor. Bu konuyla ilgili EVİN, bir kamu görevlisinin söylediklerini şöyle anlatıyor: ‘ Suriyeliler için 3-4 kadınla evlilik nor- mal. Reyhanlı’da da tek tük vardı. Ama savaşla patladı. Kumaya itiraz eden kadın, dayak yiyor. Zaten ayrılsa ne yapacak? Eskiden kayınvalide baskısı vardı, şimdi kuma baskısı var.” ‘Çeyiz-takı istemiyorlar “Mehveş Evin, Türkiyeli erkeklerin Suriyeli kadınlarla evliliğe heveslenmesi- nin nedeninin, düğünün ‘az masraflı’ olması olduğunu belirtiyor. Farklı kaynakların aktardığına göre, iki yıl önce 10 bin TL olan başlık parası, şimdilerde 1000-2000 TL arasında. Anlatılana göre, başlık parası kadının yaşına veya güzelliğine göre değişiyor. Ancak bu durum, çocuk gelinlerin sayısının artması anlamına da geliyor. Sağlık görevlisi H.G şunları söylüyor: “ Suriye’den gelen kadınlar, 14-15 gibi çok genç yaşta evlenip anne oluyor. Türk erkeklerinin masrafsız bir şekilde Suriyeli kızlarla evlenebiliyor olması, akl a cinsel istismarı getiriyor. Sonuçta Suriyelilerin ne çeyiz, ne eşya, ne de takı talepleri var. Yani her şekilde Suriyeli kızlarla evlilik yap- mak buradaki insanların işine geliyor. İlk eş olarak da, imam nikâhlı ikinci-üçüncü eş olarak da Suriyeliler tercih ediliyor.” Kendi çalıştığı köyün muhtarının oğlunun da bu şekilde evlendiğini anlatan H.G, “Maddi durumu iyi olan da olmayan da bir şekilde ikinci hanım istiyor. Adam gidip getiriyor, topluma ‘ Bu benim ikinci hanımım’ diye tanıtıyor. İlk eşler de, genel- de eğitimi ve sosyal güvencesi olmadığı için sesini çıkaramıyor.” demiştir . ‘Paran yoksa kızını ver’ Mehveş EVİN’e göre, kumalık müessesesi hiç masum değil. Suriyeli kadın- ların çoğu, mağduriyetleri yüzünden evlendiriliyor. Savaştan kaçan ailelerin maddi durumu çok kötü; ne evleri var, ne de işleri. Aileler, kızlarının “Başına bir şey gele- cek.” endişesiyle Türkiyeli erkeklere “evet” demeyi tercih ediyor.”