Türkülerdeki Hayvan ve Bitkiler Üzerine Bir İnceleme

417 Türkülerdeki Hayvan ve Bitkiler Üzerine Bir İnceleme Türk Halk Edebiyatı Çalışmamız sırasında bazı güzellik unsurlarını ifade etmek üzere kullanılan, ancak yay- gınlaşamayan ya da yaygınlaştırılamayan bitkilerin varlığı dikkatimizi çekti. Bunlardan biri, kargı kamış tır. Karacaoğlan’da geçen kargı kamış, güzellerin boyunu anlatmak için kullanılmıştır. Bir başkası da, börülce dir. Tam orta yeri siyah olan börülce, “börülce gözlü” ifadesinden de anlaşıla- cağı gibi, gözün benzetilenlerinden biridir. Boy ve gözle ilgili bu teşbih ögesinin yaygınlaşmamış olması, kanaatimizce, özellikle halk şiiri için bir kayıp olmuştur. Âşıklarımızın, bundan sonra ya- zacakları şiirlerde bunları ve benzerlerini kullanmamaları için bir sebep yoktur. Bu konuda yapıl- ması gereken şey, millîlik özelliği en fazla olan türkülerdeki hayvan ve bitkileri, tek tek ve bütün kullanımlarıyla incelemektir. Biz, bu çalışmamızı, Cahit Öztelli’nin “Evlerinin Önü” adlı eseriyle ve yalnızca üçer örneği incelemekle sınırlandırdık. Temennimiz, yapabildiğimiz incelemenin, bundan sonra daha çok kaynak üzerinde yapılacak inceleme çalışmalarına model olarak katkıda bulunmasıdır. KAYNAKLAR • Köprülü, Fuad (2004). Saz Şairleri. Ankara: Akçağ Yayınları. • Öztelli, Cahit (1972). Evlerinin Önü. İstanbul: Hürriyet Yayınları. • Ali Ufkî (?). Çev. Muammer Uludemir. Mecmuâ-i Saz ü Söz . ?. ?.