Yörük Kültüründe Meydana Gelen Değişmeler

487 Yörük Kültüründe Meydana Gelen Değişmeler Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Çalışmaları Evliliklerinden itibaren baba evinde kalan çiftlerin evden ayrılma nedenleri köyde yaşa- yanlar (%48) ve şehirde yaşayanlar (%32) açısından ilerleyen zaman içinde evin yetersiz hale gelmesi en önemli neden olarak gösterilmektedir. Şehirde yaşayanların bir diğer önemli nedeni ise iş ya da mesleki gereklilikler olarak gösterilmiştir (%39,3). Araştırma verilerine göre köyde ve yarı konargöçer yaşayanlar ile şehirde yaşayan Yörükler arasında oğul baba geçimsizliğine dayalı bir evden ayrılma görülmezken, gelin kaynana geçimsizliğine dayalı evden ayrılma sadece şehirde yaşayanlarda 1 kişi olarak tespit edilmiştir (%3,6). Araştırma grubunu oluşturan deneklerin şehirlerde yaşayanları genellikle köyde yaşayan- lardan daha gençtir. Köyde yaşayanların 60 altındaki yaş gruplarında 90 deneğin %30’u bulun- maktayken %70’i 60 üstü yaş gruplarına dâhildir. Şehirlerde yaşayan toplam 90 deneğin ise 60 altı yaş grubunda olanlar %77,8 oranındadır. Bu oranlar göstermektedir ki genç nüfus şehre göç ederek baba evinden ayrılmakta, anne-baba ise köyde birlikte ya da eşlerden birinin ölümü halinde yalnız yaşamak zorunda kalmaktadır. Köyde yaşayan araştırma grubumuzun bu şekilde yalnız yaşayanları (%8,9) sadece eşiyle yaşayanlar %51, 1, çekirdek aile boyutunda yaşayanlar %5,6, geniş aile boyutunda yaşayanlar ise %11,1 oranındadır. Şehirde yaşayanlar ise tahmin edilebileceği üzere eşi ve varsa çocuklarıyla birlikte çekirdek aile boyutunda yaşayanların oranı %96,7 düzeyindedir. Hayvancılık ve Tarım Faaliyetlerine Yönelik Değişmeler Köyde ve yarı konargöçer yaşayan Yörüklerin tamamına yakını (%90) tarım -hayvancılık ile uğraşırken çok azı artık bu tür işlerden uzaklaştığını belirtmektedir (%10). Tarım-hayvancı- lık ile uğraşmayanların bu işlerden uzaklaşma nedenleri genellikle yalnızlık, yaşlılık ve sağlık problemleridir. Köyde ve yarı konargöçer yaşayanlar yarıdan çoğu (%53,3) tarım ve hayvancılık faaliyetini birlikte yaparken sadece tarımla uğraşanların oranı %30; sadece hayvancılık yapanla- rın oranı ise %6,7’dir. Kırsal kesimde yaşayan ve tarım- hayvancılık faaliyetlerinde bulunmayan- ların oranı %10’dur. Genç kuşaklar her ne kadar şehre göç etmiş ve şehirde yaşamalarına rağmen köyle- ri ile bağlantılarını koparmamışlardır. Ebeveynlerinden kalan toprakları vakit buldukça kendileri (%19,1) ya da aileleriyle birlikte (%7,8), akrabaları yoluyla (%5,6), işçi tutarak (%4,4) ya da icara (kiraya) ya da ortakçıya vererek (%13,4) işlemeye ve köyle ilişkilerini olabildiğince sürdürme- ye çaba göstermektedirler. Şehirde yaşayan ve köyünde toprağı olan Yörüklerin %70’i tarım- hayvancılık faaliyeti yürütmektedir. Şehirde yaşayanlar yarıdan çoğu (%52,2) tarımsal üretim yaparken, tarım- hayvancılık yapanların oranı %4,4’dür. Şehirde yaşayanlar %43,3’ü Yörük yaşamının temel iktisadi faaliyetle- rini yapmayı bırakmışlardır. Araştırmadan elde edilen verilere göre şehre göç eden birinci kuşak Yörükler köylerinde bıraktıkları toprakla ya da daha genel bir deyişle kırsal faaliyetlerle ilişkisini sürdürürken ikinci kuşak Yörüklerin köylerinden tamamen kopuşlarına yönelik bir eğilim de söz konusudur. Şehirde yaşayan deneklerin %18,9’unun toprağının olmaması ve %23,3’ünün toprağı olmasına rağmen bununla meşgul olmaması da bu eğilime işaret etmektedir. Yörüklerin geleneksel gündelik yaşamından uzaklaşmanın bir göstergesi olarak sunulabi-