Yunanistan’da Osmanlı Dönemi Eserleri Üzerine İstatistiki Değerlendirme

221 Yunanistan’da Osmanlı Dönemi Eserleri Üzerine İstatistiki Değerlendirme Maddi Kültür DEĞERLENDİRME VE SONUÇ Söz konusu bu eserlerden büyük bir kısmı tabi afetler, savaşlar, çatışmalar sonucunda ortadan kaybolmuş, bir kısmı da bakımsızlık, ilgisizlik ve yeni imar projeleri ile kasıtlı veya zorunlu olarak yıkıldığı malumumuzdur. Bütün bu saydığımız olumsuzluklardan kurtulabilen ve her geçen gün sayıları daha da azalan Osmanlı-Türk eserlerinin günümüzdeki mevcut sayısı takriben 750 - 800 civarındadır. Bizim arazi çalışmalarında şu ana kadar ayakta olduğunu tespit ettiğimiz eser sayış 756’dır. Belki kenarda köşede, köylerde gözden kaçmış veya tespit edemediğimiz birkaç eser daha çıkabilir. Ancak bu envanterin ana gövdesini değiştirmez. 1913’te Türk hâkimiyetinin tamamen bölgeden çekilmesinden sonra, Türk yapılarının bü- yük bir kısmı zamanla yıkılıp ortadan kaldırılmış; bir kısmı birkaç duvar parçası veya harabe halinde, çok az bir kısmı da eski orijinal haliyle veya tamiratlarda değiştirilerek günümüze ula- şabilmiştir. Yapıların büyük bir kısmının yok olmasında değişik tarihlerde vuku bulan savaşların, yangın ve deprem gibi tabii afetlerin yanı sıra tarihi mirasa sahip çıkması gereken kurum, kuruluş ve kişilerin bilinçsizliğinin de rolü vardır. En önemli sebep ise, Balkan ülkelerindeki yönetimlerin şehir görüntüsünü Osmanlı varlığı ve kültürüne ait yapılardan “temizlemek” maksadıyla şehir imar planlarını bahane ederek giriştikleri kasıtlı tutumlardır. Yunanistan’daki Türk yapıları plân, hacim biçimlenişi, malzeme ve teknik, cephe düzeni ve süsleme bakımından Osmanlı–Türk mimarisinin bir bölümünü teşkil etmektedir. Balkan ülkelerin- deki Türk eserleri Anadolu’daki çağdaşı olan yapılarla her yönden benzerlikler göstermektedirler. Yunanistan’da kısmen veya tamamen ayakta olan camilerin Erken ve Klasik Osmanlı Mimarisinin plan ve hacim, malzeme, teknik ve süsleme anlayışını devam ettirdikleri dikkat çekmektedir. Osmanlı Devleti’nin farklı dönemlerinden günümüze kalan önemli ve değerli eserleri her geçen gün sayıları azalmakta, bunun için koruma altına alınması hayati önem arz etmektedir. Bu tarihi yapılar ve eserler yalnızca Osmanlı’nın geçmişine ait bir varlık değil, Yunanistan’ın genelinde bölgenin kimliğine, tarihi geçmişine, yerel ve kültürel değerlerine de ışık tutan yapılardır. Bu nitelikleri ile Yunanis- tan’ın tarihine ve turizmine de kaynaklık edebilecek değerleri bünyesinde barındıran ortak bir kültürel hazinesidir. Bu sebeple bu kültürel mirasın korunması ve yaşatılması sadece Yunanistan makamlarının değil, başta Türkiye’nin ve uluslararası teşkilatların da görevidir.