Çuvaş Halk Kültüründe Nime (İmece) Geleneği ve Nime Türküleri

108 Doç. Dr. Bülent BAYRAM T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı bulunması istenmez. Nime başı, kişileri düzene koyar işin yapılışının kalitesini kontrol eder. Ni- menin bitimiyle birlikte mütevazı ikram hazırlanır. İşten sonra ailelere ev sahibi bira, sıcak yemek ikram eder, türküler söylerler ve dans ederler. Bu gelenek halen yaşamaya devam etmektedir. Bazı nimeler (çevre düzenleme üzerine kültürel ve sosyal programlar) rayon ve cumhuriyet düze- yinde gerçekleştirilmektedir (Fokin 2009: 467). Nimeyi “Geleneksel bir yardımlaşma şeklidir.” ifadeleriyle açıklayan A.S. Salmin yardım- laşmanın hangi sosyal gruplar arasında gerçekleştiği konusuna da açıklık getirmektedir. Çuvaşlar arasında soy, komşular ve genel olarak üç seviyede bu yardımlaşma şekli bulunmaktadır. Bu genel etnik bir fenomendir. Nime bütün bölgelerde hatta dağınık gruplar arasında da yaygındır. Nimenin özü karşılık beklemeksizin ortak yardımlaşmadan oluşan hayat güvencesinin bir şeklidir der (ÇGİ 158: 37-38; Magnitskiy 1881: 43). Buna paralel olarak Evenki halkının nimesi “komşuya misafirliğe gitmek”tir (Salmin 2007: 142). Ekin hasatı nimenin en yaygın şekli olarak görülmektedir. Ona daha çok ailenin kendi gücü ile başlayıp genelde bu şekilde yapılabilmesine rağmen yardıma gereksinim olmasa da yardımla tamamlanmaktadır. Böylece nimenin önemli bir yönü olan kollektifçilik yönü anlaşılmaktadır. Aynı şekilde ot biçmeye de gönüllü çıkarlar. Daha önce de şimdi de Çuvaşlar ahşap ev yapımı ve ev inşası için nimeye çağırmaktadırlar. Kolektif iş, yapının bir başka yere taşınmasında, kışlık odun stoklanmasında da kullanılmaktadır. Nime ölenin ailesi, kendilerini bakanlarını ve yangında her şeyini kaybedenler için de düzenlenmektedir. Çuvaş halkının tarihinde köyden köye dolaşarak sadaka isteyen dilencilerin olmayışı gayet doğaldır. Çuvaşların kendileri görgü ya da şükran için değil bu tür hediyelerin öbür dünyadaki akrabalarına gideceğini düşündükleri için dilencilere ye- mek ve giyecek vermişlerdir. Nimede Çuvaşlar zenginler ve fakirler diye ayrılmazlar. Çalışmada herkes eşit durumdaydı. Nimeye hem zenginler hem fakirler katılıyorlardı. Özellikle ev inşasında tomrukların arasına yosun / yün koyulmasında durum böyleydi (Salmin 2007: 142). Birçok gelenek gibi, nime kaybolmamıştır. Bu gelenek akrabalar arasında yaşamaktadır. Aynı zamanda sokak ve köy seviyesinde de uygulanmaktadır. Akrabalar ve komşular bugün de yalnızlara ve yaşlı kişilere yardım ediyorlar. Örneğin ev yapımı, patates ekimi ve toplanması, odun hazırlanması, çitlerin onarımı vd. Bunlar birkaç kişinin gücüne ihtiyaç duyulan işlerdir. Çuvaşistan tarım ülkesidir ve Çuvaşlar atalarının topraklarından kopamamışlardır. Bayramlarda, tatillerde şehirliler yaşlıların ve akrabalarının işlerini hafifletmek için doğdukları yerlere gidiyorlar. Bunun karşılığında şehre verimli toprakların ürünlerini götürüyorlar (Salmin 2007: 142) Nime Türküleri Şekil ve İçerik Özellikleri Nime türkülerinin şekil özellikleri konusunda tam kurala bağlı olduğunu söyleyemeyiz. Be- lirli bir nazım birimi söz konusu değildir. Genel olarak Çuvaş halk şiirinde dörtlüklerle oluşturulmuş şiirlerin varlığı bilinse de nime türkülerinde farklı özelliklerin ön plana çıktığını görmekteyiz. Bildiri metninin ardından eldeki nime türkülerinin tam metinleri verilmiş olsa da nime türkülerinde karşımıza çıkan şekillerinden bazı örnekleri burada göstermek faydalı olacaktır. Uzunlukları ve kısalıkları konusunda da sabit özelliğin olmadığını söyleyebileceğimiz türkülerin bir bölümü her- hangi bir ölçüyle ilişkilendirilemeyecek şekilde serbestçe söylenmektedir.