Orduda Nacak Nacakçılık ve Nacakçılar

141 ORDU’DA NACAK NACAKÇILIK VE NACAKÇILAR Mustafa EREN 1 Giriş Nacak kelimesinin etimolojisine baktığımızda Mehmet Doğan’ın Büyük Türkçe Sözlüğün- de kısa saplı geniş ağızlı odun baltası olarak geçer (Doğan, 2011:271). Derleme sözlüğünde nacak kelimesinin nacah olarak Bayburt, Sarıkamış, Kars, Kocaburgaz ve Erdek(Balıkesir) yö- relerinde hasta anlamında kullanıldığı belirtilmektedir. (Türkiye’de Halk Ağzından Derleme Söz- lüğü, 2009) İsmail Parlatır’ın Osmanlı Türkçesi Sözlüğü’nde ise nacak kelimesinin nâ-çeh olarak Farsça’dan dilimize girdiği ve küçük balta, teber anlamına geldiği açıklanır(Parlatır, 2014:1247). 13. Yüzyıldan Beri Türkiye Türkçesiyle Yazılmış Kitaplardan Toplanan Tanıklarıyla Tarama Söz- lüğünde de nacak; hançer, ok, yay, sikkin, bıçak, teberzin, çomak; kazma, kenende, babuc, sındı olarak ifade edilir(Tarama Sözlüğü, 2009: 2824). Genellikle küçük balta ve savaş aleti anlamında kullanılan nacak, Bayramoğlu Ali Ağa’nın Ümmül-Gaza, Harp Sanatı ve Aletleri, adlı eserinde yer almaz, bu eserde balta savaş aleti olarak geçerken Müslümanların ateşli silahları 13. yy. dan sonra kullandıkları ifade edilir (Ümmül-Gaza, 2013:18). 1 Giresun Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Doktora Öğrencisi, kutay- mustafa@hotmail.com