­ YENİ CAMİİ | Kültür Portalı

Kültür Envanteri Anıt

YENİ CAMİİ - Afyonkarahisar

Kimlik
Adı YENİ CAMİİ
Envanter No 03-00-0/1.0
Harita No AFYON 19 k-1a 1/1000
Mah. Köy - Mevkii Hacı Aftal Mahallesi,
Adres Hacı Aftal Mahallesi, Merkez/Afyonkarahisar
Pafta 44
Ada 477
Parsel 1
Koruma Durumu
Koruma Derecesi - Anıtsal 1
Koruma Derecesi - Çevresel
Koruma Derecesi - Aykırı
Bugünkü Sahibi
Bakımından Sorumlu Olması Gereken Kuruluş Vakıflar Genel Müdürlüğü
Diğer Özellikler
Yaptıran Hacı Abdi Çavuş
Yapım Tarihi H.1123 M.1711
Yapan -
Kültür Dönemi Osmanlı
Kitabe Var (iki tane)
Vakfiye Var (iki tane)
Genel Tanım Hacı Aftal Mahallesinde, Yeni Camii caddesi üzerinde bulunur. Doğusundan Yeni cami yan aralığı geçer. Kuzeyi geniş avluludur. Güney ve batısı duvarla çevrili bahçeliktir. Dış duvarları kesme taş örgülü, kare planlı iç mekan tek kubbe ile örtülüdür. Kuzey tarafında üç küçük kubbe ile örtülü son cemaat mahalli, dört sütunlu, üç bölümlü ve sivri kemerlidir. Giriş kuzeydedir. Minaresi kuzey doğuda tek şerefeli, tuğla gövdeli ve taş külahlıdır.
Kullanım Durumu
Koruma Durumu A
Taşıyıcı Yapı A
Üst Yapı A
Dış Yapı A
Süsleme Elemanları A
Rutubet B
Ayrıntılı Tanımı
Yapılan Onarımlar 1951 yılına kadar depo olarak kullanılan caminin minaresine 1953 yılında düşen yıldırım hasar yapmış, tuğlalar çatlamış, Alemdeki taş düşmüştür. Şimdi demir çemberlerle emniyeti sağlanmaya çalışılmaktadır. Camii içindeki mermer kaplamalar 1956 yılında yapılmış, Kubbenin kurşun tamiratı 62 yılında olmuştur. 1963 yılında ise son cemaat yerinin bölünüp camekânla kapatılması sağlanmıştır.
Ayrıntılı Tanımı DIŞ GÖRÜNÜŞ: Dış duvarları kesme taş örgülü, sekizgen kasnak üzerine oturan kubbe kurşun kaplıdır. Kuzeydeki son cemaat mahalli, dört sütunlu, üç bölmeli, üç kemerli bir görünümdedir. Sütun başlıkları köşelerde stalâktitli, ortada Türk üçgenli ve rozet motiflidir. Sütun başlıklarına binen kemerler sivridir. MİNARE: Kuzeydoğu köşede, Esas ibadet mekânı ile son cemaat mahallinin birleştiği yerdedir. Kaidesi camii beden duvarından dışa doğru çıkıntı meydana getirir. Küçük kesme taşlardan meydana gelen üçgen intikallerle tuğla gövdeye geçiş arasında taş bilezik bulunur. Şerefe altı tek sıra kirpi burnu, onun altında tuğla çıkıntılarından oluşan stalaktit görünümlüdür. Şerefe korkuluğu kesme taş, peteği tuğla, külah, kesme taştan olup hafif yuvarlaktır. Kapı üstünde onarım kitabesi ile yapım kitabesi bulunur. İÇ MEKAN: Esas ibadet mekanı ve son cemaat mahalli olmak üzere ikiye ayrılır. 10.48 x 10.35 m. ebadındaki iç mekanı örten kubbe sekizgen kasnak üzerine oturur. Kubbeye geçiş köşelerdeki tromplarla olur. Tromplar arasındaki kör kemerler, iç mekândaki görüntüyü bütünler. Ana mekana giriş kapısının içteki kemeri dalgalı profillidir. Kapı üstünde, ahşap korkuluklu, öne doğru yuvarlak çıkıntılı olup yana yayılan balkon şeklindeki müezzinliğe çıkış kapısı kapatılarak iptal edilmiştir. Mihrabı mermer kaplama, yuvarlak kemerli yaşmağı alçı olup boyanmıştır. Güney duvarındaki minber ahşaptandır. Güneydoğu köşede vaiz kürsüsü bulunur. Kubbe göbeği; Ortada çok yapraklı rozet, etrafında lotusa benzeyen bordürün dolandığı daire şeklinde ahşap bir süsleme gösterir. SON CEMAAT YERİ: Caminin kuzey cephesinde, dört sütunlu, üç kemerli, üç bölümlüdür. Orta kemer altında kapı, yanlarda birer oda bulunur. Burası cepheden camla kapatılmıştır. Burası üç küçük kubbe ile örtülüdür. Odaların ebadı 4,75 x 3.30 metre olup kuzey duvarında kemerleri taşıyan iki sütun bulunur. MUVAKKİTHANE: caminin kuzey doğusunda sekizgen planlı, kubbe ile örtülü, dış duvarları kesme taş örgülü, üç pencereli, ahşap tavanlı şimdiki dernek binasının, önceleri camii kütüphanesi olduğu ilgililerce söylenmektedir. ÇEŞME: Kuzey doğu köşede, minare kaidesinin yanında dört musluğu bulunan çeşmesi, önceleri kuzey doğu avluda bulunan şadırvanın yıkılması ile ihtiyacı karşılamak için buraya yapılmıştır. KÜTÜPHANE: Güneybatı köşede camii avlusuna çıkıntı yapan ve tek odadan ibaret olan bina; kesme taş örgülü, pencere ve giriş kapısı taş kemerlidir. Üç pencerelidir. Kuzey duvarda, pencere kemerinin üstüne gelen yerde niş içinde 6 satırlık bir kitabe bulunur, Türkçe manzum sülüs kitabe 12 mısradan meydana gelir. Camiyi yaptıran Hacı Abdi çavuş, Düzağaç köyü zaimi ve Alay beyi Ali Ağanın oğludur.
Su VAR
Elektrik VAR
Isıtma YOK
Orjinal Kullanım Cami
Bugünkü Kullanımı Cami
Önerilen Kullanım
Tescil Kararı EKTVKBK 1600 24.11.2006, EKTVKK 1689 07.12.2001, GEEAYK A-1522 09.02.1979.
Yayın Dizini Türkiye’de Vakıf Abideler ve Eski Eserler; Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları. S.129 Ankara-1972,
Ekler Rapor, Fotoğraf, Harita, Kroki, Kitabe
Revizyon -
Görüntülenme Sayısı : 4140    Eklenme Tarihi : 26 Şubat 2013 Salı    Güncellenme Tarihi : 27 Şubat 2013 Çarşamba