­ BARTIN HALK OYUNLARI | Kültür Portalı

Bartın Halk Oyunları - Bartın

Halk Oyunları

Bartın’da yöresel halk oyunlarını ve türküleri düğünlerden ayrı düşünmek olası değildir. 18'inci yüzyıl sonlarına kadar davul, zurna ve türküler eşliğinde, 19'uncu yüzyıl başlarından itibaren de ud, keman, klarnet, flüt, cümbüş ve darbuka gibi çalgılar eşliğinde oynanan oyunların asıl müziğini türküler oluşturur. Türkülerin kaynağı ise, yöre insanının özel yaşamıdır. Kentteki bir olay, aktüel bir konu hemen türkü haline dönüşür ve dilden dile dolaşır. Bartın’da yetişen sanatçıların Bartın’ı konu alan ve özelliklerini yansıtan şiir ve besteleri buna en güzel örnektir.

Genellikle 4’lü ve 6’lı gruplar halinde ayrı ayrı oynanan Bartın halk oyunlarının en belirgin olanları şunlardır:

  • Mavili
  • Dıv Dıv
  • Kavşak Suyuna Giderken
  • Haydah Nirinay
  • Bahçelerde Patlıcan
  • Gide Gide
  • Elma Aldım Bartın’dan
  • Bartın Çiftetellisi

Halk Müziği Sazları: Bartın’da, köylerde erik ve kiraz ağaçlarından zurna, kargıdan kaval yapılır. Saz yapımı ise genellikle dut ağacından Bartın merkezde ve köylerde yapılmaktadır.

Halk Oyunlarında Giyilen Yöresel Giysiler: 200 yıllık Bartın mahalli kıyafetlerinin geleneksel özellikleri; erkek giyiminde tamamen kaybolmasına karşın, bayan giyiminde ve takılarda nispeten yaşamaktadır. Günümüzde geleneksel giysilerin özgün biçimlerine ancak düğünlerde ve benzeri etkinliklerde rastlanır. Erkek Giyimi: Bol ağlı pantolon, yelek, yakasız mintan ve kuşaktan oluşurdu. Bayan Giyimi: Genç kızlarda, Uskufa veya Kutnu yelek, İpek Göynek, Şalvar, Tombaklı Kemer ile Tel Kırma veya Çatku Yazma ve üstüne değerli mücevherlerden oluşan Taçla karakterize edilirken; Kadınlarda, Göynek, Şalvar ve zaman zaman da eski desenleri taşıyan yazmadan oluşur.

  • Göynek-İçlik: El tezgâhlarında dokunan pamuklu beyaz kumaştan yapılır. Uzun kollu, yuvarlak, kare veya V yakalı iç giyimidir.
  • Uskufa Yelek: Sarı zeminli parlak kumaştan, üzerine gül, karanfil, lale ve badem gibi çiçek veya baklava motifleri işlenerek yapılır. Topuklara kadar uzanan kolsuz yelektir. Önü açık, Belden iki kanca ile iliklenir. Eteği, iki yanında birer yırtmaçlı olup, omuz başlarında 10’ar adet siyah püskül bulunur.
  • Kutnu Yelek: Uskufa’nın bele kadar kısasıdır. İçliğin üstüne giyilebildiği gibi uskufanın üstüne de giyilebilir. Yaka ve omuz kenarları kalın sırmalı şeritlerle, ön kısmı da göğüs altına kadar altın sırma ve ipliklerle süslenir.
  • Blüz: Satentilyon kumaşlardan yapılan bir çeşit yelektir. Kısa yelekten farkı daha ince kumaşlardan yapılmasıdır. İç göyneğin üzerine giyilir.
  • Şalvar: Çeşitli renklerdeki değerli kumaşlardan bol olarak yapılır. Belden ve topuktan lastiklidir.
  • Kuşak (Acem Şalı): Çeşitli renklerde ipekli kumaşlardan yapılır. Yurdumuzun birçok yöresinde kullanılan kuşaklarla aynıdır.
  • Çatkı: Kadınların başlarına kullandıkları bir başörtüsüdür. Tülbent üzerine puldan işleme başörtülerini genç kızlar düğünlerde “Sıra”ya çıktıklarında kullanırlar. Başlarına giydikleri fesin üzerine örtülür ve tokayla tutturulur.
  • Tombaklı Kemer: Pamuklu dokumadan yapılır. Tokası mercan taşlarla süslü ve iki tombaklıdır.

Kaynak: Mitolojiden Gezginlere Bartın Kültür ve Turizm Envanteri sy.76

Görüntülenme Sayısı : 9276    Eklenme Tarihi : 30 Eylül 2014 Salı    Güncellenme Tarihi : 18 Eylül 2020 Cuma