Şer’i Mahkeme sicilleri Bursa’daki ipekli dokumacılığın 14'üncü yüzyıl sonlarında oldukça gelişmiş olduğunu göstermektedir. 1845 yılında Bursa da 40 ipek fabrikası varken 1860 yılında iplik üreten imalathane sayısı 85’e yükselmiştir. Ancak 1856 yılında Fransa’da ortaya çıkan Karataban hastalığının 1860 yılında Bursa’da yayımlanması ile ipek üretiminde gerileme olmuştur. Pastör üretimi adı verilen yöntemle tohum üretiminin başlaması ile 1888 yılında Torkomyan Efendi tarafından “Hariri- i Darü’t Talimi” adlı ilk modern İpek böcekçiliği okulu Bursa’da hastalıksız tohum üretimine başlanmıştır. Okul 1921’de İpekböcekçiliği Mektebi adını almıştır.

Bursa’da ipekçiliğin merkezi durumunda bulunan Kozahan ipek kozalarının satıldığı ve dokunan ipekli kumaşların satıldığı yer olma özelliğini günümüze kadar korumuştur. İpek böceğinin temel gıdası olan dut ağaçlarının zamanla azalması ve ipek böcekçiliği üretiminin maliyetinin artması nedeniyle Bursa da ipek böceği üretimi azalmıştır. İpek ve farklı sentetik kumaşların bulunmasında Bursa ipekçiliğini etkileyin faktörlerdendir. Tarihinde Bursa Atlasları ipeklileri ve kadifeleri ile dünyada ün yapmış olan Bursa ipeği 1950’li yıllardan itibaren ipekböceği üretiminin azalması ile birlikte azalmıştır. 15'inci ve 17'nci yüzyıl Osmanlı Sarayı himayesinde dokunan Bursa ipekli kumaşları Avrupalı aristokrat aileler ve saraylarında kullanılmıştır. Bursa kent mimarisine’de şekil veren ipek kültürü koza borsası’nın kurulduğu Kozahan ve İpekhan ile günümüzde ipek kültürünü yaşatan mekanlar olarak ayakta durmaktadır.

Kaynak: KONDAKÇI, Z. (2000) Bursa Geleneksel El Sanatları Alan Araştırması (Yazılı olarak çalışılmıştır) Bursa İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Halk Kültürü Arşivi