Alevilik denilince, akla gelen en önemli değerlerden birisi Cem’dir. Cem’de sadece ibadet yapılmamaktadır; Cem’i idare eden Dede, cemaati ile güncel meseleleri, sorunları da konuşup çözüm yollarlı bulmaya çalışmakta, mecliste bulunanları çeşitli konularda bilgilendirmektedir. Buna örnek olarak, Çorum’da son yıllarda kene ile bulaşan hastalık hakkında, bilgi verilmekte, Cem’e gelenler uyarılmaktadır. Dedeler bildiklerini kendilerinden sonraki nesillere aktarmaktadır. Zira bu gönül işidir; talebi olamayana değil de geleneği devam ettirmek isteyene öğretilir. Bu kişi Dede’nin oğlu da, bir başkası da olabilir.
Çorum’daki Aleviliği Anadolu’nun herhangi bir bölgesinden kesin çizgilerle ayırmak doğru değildir. Alevi inancına göre “yol bir, sürek farklı”dır. Cem’lerde yapılan on iki hizmet hiçbir bölgede farklılık göstermez. Bu on iki hizmet ve Cem’in kaynağı “Kırklar Cemi”dir. Cem yapılmadan önce kurban kesilir. Kurban eti gelmeden önce insanlar yaptıkları kötülüklerden arınmak için tövbe ederler, kırdıklarını, incittiklerini, düzeltmeye çalışırlar. Daha sonra Dede’nin önüne seccade serilir. Bu seccadenin üzerine kurbanı temsilen iki kişi gelir. Bu iki kişi Cem’de bulunanlardan rızalık alır. Cem’de önemli bir nokta da halkın iradesidir. Halkın rızasını almayan bir kişi ceme giremez. Cem’e girecek kişi âli, ulu olmalıdır. Ceme giren tüm insanların huzurlu olması gerekir. Cem’e girenin sade, temiz ve insanlarla barışık olması gerekmektedir.
Cem esnasında sazın önemli bir yeri vardır. Sazın yanı sıra semah da Cem’de önemli bir unsurdur. Semah esnasında yapılan her hareketin bir manası vardır. Yaratana saygı, sevgi semahtaki hareketlerle gösterilir. Alevilikte Allah, Hz. Muhammed (s.a.v) ve Hz. Ali (r.a.) yolu takip edilir. Bu, Cem’de yakılan üç mum ile temsil edilir. Bu mumlar nurun temsilcisidir. Bu nur ile Cem’de bulunanların yüzü aydınlanır. Alevilik inancında musahipliğin de (kardeşlik-kardeş seçme) önemli yeri vardır. Musahiplik ile omuz omuza verip birlikte kazanarak, yaşamı kolaylaştırmak amaçlanmıştır. Zekât olarak yıl içinde verilen para Alevilikte musahip aile ile paylaşılır.
Kaynak: ÇORUM’DA SOMUT OLMAYAN KÜLTÜREL MİRAS - Yrd. Doç. Dr. M. Mete Taşlıova