­ MUŞ ATASÖZLERİ VE DEYİMLER | Kültür Portalı

Muş Atasözleri ve Deyimler - Muş

Kalıplaşmış Sözler

Muş ve çevresi insanının tabiat ve hayat tecrübelerini, değer yargılarını dile getiren atasözlerinde, diğer anonim ürünlerde olduğu gibi mahalli dil özellikleri hâkimdir.

  • “Keçel karganın sözü geçe, vartvare (15 Ağustos) kar yağar”; Kötülerin dileği yerine gelse, kâinatın dengesi değişir, anlamındadır.
  • “İt araba gölgesinde yatar, sanar ki öz daldasıdır”; Başkasının desteğiyle iş gören yeteneksiz kişinin, bir süre sonra bu gerçekliği unutarak kendi gücüne inanacağını dile getirir.
  • “İt'in aslını ara, sonra kapında bağla”; Bir şeyin aslını araştır, ipin ucunu elinde tut, anlamındadır.
  • “Üç şeye bel bağlama; atın kulesi, itin tullesi, insanın fillesi”; Atın çiftesine, itin yeni yetişmişine, insanın asılsız olanına güvenilmeyeceğim' belirtir.
  • “İt kursağı yağ kaldırmaz”; Her insanın bir kapasitesinin olduğunu, bu kapasitenin zorlanmaması gerektiğini dile getirir.
  • “Ağanın mali gider, hızmetkerin cani çıker”; Zengin kaybettiğinde malından olur, fakir ise bedenen tükenir, demektir.
  • “Yaş kesen, baş kesen, illah balıkçı hiç toğ yemez”; Katiller, ağaç kesenler ve balıkçıların hiç bir zaman bağışlanamayacaklarını dile getiririr.
  • “Sıçan deliğe sığmaz poççiğine süpürge bağlar; Kendi sorumluluğunu yüklenemediği halde, başkalarının sorumluluklarını yüklenmeye kalkışanlar için söylenir.
  • “Fukarenin talani bir örkendir; Fakirin, bir örkenden (kıl kendir) başka kaybedecek bir şeyi yoktur, anlamındadır.
  • “Keçel derman bule öz başını sürter; Derdine çare bulan, önce kendi derdini çözer, yetebilirse, başkasının derdine çare olur, anlamındadır.
  • “Men isterem bacımdan bacım ölür acından”; Kendinden daha kötü du­rumda olan birinden yardım talep edenler için söylenir.
  • “Keçinin aceli gelende çobanın ekmeyini yer"
  • “Yedi gün yürümüşem, yine eşeğe binmemişem”
  • “Horozu çok olan köyün sabahı erken olur" 
  • “Elbise yürüyüş, para söyleyiş öğretir"
  • “Evlat hoş emek boş”
  • “Harman yelle, düğün elledir"
  • “Bağı kaz üzüm olsun, üzümü yemeye yüzün olsun”
  • “Bir gram et bin ayıp örter"
  • “Arsızın yüzüne tükürmüşler, nisan yağmurudur demiş”
  • “Oğlan evladı karnında yel gibi, elinde gül gibi, evlenirse el gibidir"
  • “Ben verirem oğluma, oğlum verir öz oğluna”
  • “Atta karın, erkekte burun”
  • "Toydur düğündür, o de bir gündür"
  • “Alme alı, satma kırı, illah doru”
  • “Yılan eğilir bügülür, çıktığı deliği ta­nır "
  • “Ane, derdime yane”
  • “Anamın aşı, tandırımın başı”
  • “Balım olsun, çibinim Bağdattan gelir"
  • “Ne koyun oldok tok ot yedok, ne kuzi oldok tok süt emdok”
  • “Asil azmaz, ipek tozmaz”

Kaynak: Muş İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Arşivi

Görüntülenme Sayısı : 12612    Eklenme Tarihi : 27 Şubat 2013 Çarşamba    Güncellenme Tarihi : 06 Ekim 2020 Salı