TÜRKÜLER: Sözlü geleneğe ait olan farklı etnik yapıların kültürlerini yansıtan yöre türkülerinde zenginlik göze çarpmaktadır. Her türkü yaşanmış bir hikayeyi anlatmaktadır. Bunlardan biri de Balıkesir'in Sındırgı İlçesi'nde söylenen “Akpınar Yapısına” adlı türküdür.

Türkünün hikayesi şöyledir: Sındırgı İlçesi Işıklar Köyü’nde yaşayan, köyün ve çevrenin en güzel ve alımlı kızı olarak bilinen Alyanak Emine adlı bir kız vardır. Emine köyden sevdiği gençle bir gün nişanlanır ve ardından genç askere gider. O zamanlarda Mehmet Efe denilen ve dağlarda gezen bir eşkıya vardır. Zaman zaman köylere inen Mehmet Efe bir gün Işıklar Köyü’ ne iner o sırada Akpınar’ da arkadaşlarıyla su doldurmaya gelen Emine’ yi görür ve sevdalanır. Emine’yi ailesinden isteyen Mehmet Efe nişanlı olduğunu öğrenir. Kızı alamayacağını anlar. Buna rağmen sevdası gün geçtikçe çoğalır. Hatta Emine’yi kaçıracağını bile söyler. Emine’ nin ailesi kızlarını saklarlar. Mehmet Efe’nin Emine’nin sevdasından sık sık köye indiğini duyan jandarma, bir gün pusu kurarak Mehmet Efe’yi öldürür. Mehmet Efe ölmeden önce Emine’ ye duyduğu sevdasını şu mısralarla dile getirmiş ve dilden dile dolaşarak günümüze de türküsü gelmiştir:

• Akpınar yapısına Gün doğmuş yapısına Eminem çiçekler yollamış Bayıldım kokusuna
• Eminem Eminem Çiçek geldi yakından Yaprakları haber verdi Senin güzel kokundan.....

BALIKESİR YÖRESİ MANİLERİ: Türk Halk Edebiyatı'nın nazım şekillerinden olan maniler dört mısradan kurulur. Manilerde ses uyumu ilk ve son mısralardadır. Yöredeki günlük hayattan kesitler taşıyan manilerimizden birkaçı şunlardır:

• Bahar geldi gül açtı Yaşmak aldıramazsın. Bülbüller yuvadan uçtu Alıp dolduramazsın. Şu benim deli gönlüm Dokuz tane yar sevsen, Nice bentleri aştı. Bana uyduramazsın.
• İndim dere kurt izi Karşıdan el karşıdan, Çevirdi düşman bizi Bizim evin başından, Çeviren düşman olsun Oğlan sana varacağım, Allah kavuşturur bizi. Asker olduğun zaman.
• Kaleden atladın mı? Şu dağdan kuş uçmaz mı? Yorganı gapladın mı? Askerlik yakışmaz mı? Oğlan diyor kaçalım Ağlamayın anneler, Kız diyor patladın mı?
• Ayrılan kavuşmaz mı? Dar sokaktan geçemem Arılar bala gelir, Onluk paket içemem Bülbüller dala gelir, Bana derler yardan geç Yarim inatçı değil, Yar şirindir geçemem. Yalvarsam yola gelir.
• Evimizin önü dutluk Kuyu dibinde keklik, Yaprağını kuruttuk Kızlar giyer eteklik, Biz yarla ayrılmayız Oğlan sana varmazsam, Sevdayı sıkı tuttuk. Haram olsun bu gençlik.
• Çapa kazıyorum çapa Evimizin önü dutluk, Sapını tuta tuta Yaprağını kuruttuk, Ben bu hallere düştüm Biz yarla ayrılmayız, Sözümü tuta tuta. Sevdayı sıkı tuttuk.
• Vur desem vurur musun? Ay aydınlık duramam, Canımı korur musun? Ele destan olamam, Bilmem inanayım mı? Ay buluta girince, Sözünde durur musun?
• Bağlasalar duramam. Dar yollardan geçerim. Ak gül oldum yedildim. Garabüber saçarım Kapılara dikildim. İste be oğlan iste Almıcanı bildim de Vermezlerse kaçarım. Ondan geri çekildim.

TEKERLEMELER: Tekerlemeler masalların başında veya söz arasında, kelimelerin bezerliğinden de yararlanarak söylenen yarı anlamlı yarı anlamsız sözlerdir. Balıkesir tekerlemelerinden örnekler şunlardır:

• Çatlak patlak yusyuvarlak Kremalı börek sütlü çörek Çek dostum çek Amanın dostum çek Çek çek amca Burnu kanca ●Al sana bir tabanca Tabancanın küreği Hop hop eder yüreği Akşama fincan böreği
• Keşkekçinin keşkeklenmiş keşkek kepçesi
• Kapıyı gıcırdattırıcılardanmısın, ocağı kıvılcımlattırıcılardanmısın, ne kapıyı gıcırdattırıcılardanım ne ocağı kıvılcımlattırıcılardanım.
• Leylek leylek lekirdek. Hani bana çekirdek, çekirdeğin içi yok sarı kızın saçı yok.
• Mehmet Mehmet Mehmedi ; eski susam demeti, çanak çömlek koymadı, hepsini donuna yamadı.
• Tıngır elek, tıngır saç, elim hamur karnım aç.
• Yağmur yağmur yağ ister evimizin önü sel ister,teknede hamur, tarlada çamur. Ver Allahım ver gümbür gümbür yağmur.

AĞITLAR: Yörede birçok ağıttan biri olan kına gecelerinde gelin ağlatmak için yakılan ağıtlardan “Gelin Ağıdı” şöyledir: "Arpa ektim anız olur, Buğday ektim beniz olur, Bu eller bizim neyimiz olur. Çiçekler içinde menekşe baştır, Gözü güzel gösteren kaştır,Anadan ayrılan yürekler taştır. Çanakta pekmez mi sandın anam, Ocağım yakmaz mı sandın anam, Beni evden gitmez mi sandın anam? Evimizin önü iğde, İğdenin dalları yerde, Çağırıverin kadın anama nerde? Evimizin önü mersin, Mersin dalında ersin, Çağırıverin kadın anama gelsin. Evimizin önünden yol ayrılır, Sarı saçtan tel ayrılır, Küçük kardeşinden kim ayrılır? Evimizin önünden binek taşına, Elim varmaz eğer kaşına, Çağırıverin koca babamı, Gelsin kıratın başına."

Kaynak: http://www.balikesirkulturturizm.gov.tr/TR,65883/halk-kulturu.html adresinde yayınlanmakta olan web sitesinden 07.07.2014 tarihinde alınmıştır.