­ BURSA DOĞUM GELENEKLERİ | Kültür Portalı

Bursa Doğum Gelenekleri - Bursa

Gelenekler-Görenekler

Gebe kadınların bazı yiyeceklere ilgisi olabileceği düşünüldüğünden yanında pişirilen her yiyecekten yedirilmeye çalışılır. “Aşerme” sırasında kadının aklına gelen yiyeceği yememesi halinde çocuğun kusurlu olacağı inancı vardır. Gebe kadının yediği yiyeceklerle doğacak çocuğun cinsiyeti tespit edilmeye çalışılır. Ekşi yiyen kadının kız, tatlı yiyen kadının erkek doğuracağına inanılmaktadır. Ayrıca sakız çiğneyen ve dondurma yiyen hamile kadının çocuğunun sümüklü, ayva yiyen kadının çocuğunun güzel olacağına inanılmaktadır.

Çocuk, doğduktan sonra göbek bağı kesilerek temiz bir beze bağlanır, çocuğun dindar olmasını isteyenler göbek bağını caminin avlusuna, kız çocuklarının göbeği genellikle evin bir yerin sıkıştırılır, okuyup iyi bir eğitim alması isteniyorsa da okulun avlu veya duvarına bırakılmaktadır. Bebek doğduktan bir hafta sonra evde mevlit okutularak loğusa şerbeti kaynatılır. Çocuğun adını koymak için ailede veya çevrede yaşlı veya dini bilgisi olan bir kişi çağrılarak çocuğu adını koyar. Bunun için çocuğu kucağına alan kişi kıbleye dönerek sağ kulağına önce ezan okunur sonra ismini üç kere fısıldar, sonra sol kulağına kamet okunur . Genellikle aile büyükleri ile tarihi özelliği olan kişilerin isimleri tercih edilmektedir.

Loğusa kadın ile bebeğinin kırk gün süresince kötülüklerden, kötü güçlerden korunması ve uzak durması gerekmektedir. Loğusa kadına ve bebeğe nazar değmemesi için akşam ezanından sonra dışarı çıkmazlar, dışarıya çamaşırlarını bırakmazlar, etrafındakiler onu yalnız bırakmazlar, eve gelen misafirler giderken sütünün kesilmemesi için güle güle demez. Loğusa kadını başka bir loğusa kadınla bir araya getirmezler, kırklarının karışacağına ve “al basması” yaşayacağına inanılmaktadır. Doğumdan kırk gün sonra bebekle anne kırklanır. Kırklama için kırk tane küçük taş veya fasulye tanesinin her birine “ihlas” okunur ve üflenir. Çocuk ve anne temizce yıkandıktan sonra kullanılan su evin etrafına serpiştirilir. Kırklamadan sonra çocuk ve anne nazar ve diğer kötü güçlerden uzaklaşmış olur.

Bebeğe ziyaret ettiği evden şeker yumurta yiyecekler verilerek çocuğun yumurta gibi sağlıklı verimli, gürbüz olması, şeker verilerek tatlı dilli ve cana yakın olması dilenir. Bursa’da yürüme çağı gelen çocuklara tay simidi –tay turtusu (durdusu) yada adım çöreği töreni yapılmaktadır. Bu tören sırasında bir çöreğin içine yerleştirilen bozuk para kime çıkarsa o kişi çocuğa hediye alır. Yürümeyen çocuk bir dede mezarına (yatıra) götürülerek önünde gezdirilir. Geç konuşan çocuklara kurban bayramında 7 evden 7 kurban dili alınarak yedirilir, bülbülün su içtiği tastan çocuğa da su içirilir.

Bebeğin dişi çıkınca ”diş buğdayı“ yapılır. Diş buğdayı kaynatılmış buğdaya şeker katılarak yapılır. Diş buğdayı çeşitli çerezlerle birlikte ikram edilmektedir.

Kaynak: KONDAKÇI,Z.(2000) Bursa Halk Kültürü Alan Araştırması,(yazılı olarak çalışılmıştır) Bursa İl kültür ve Turizm Müdürlüğü halk Kültürü Arşivi

Görüntülenme Sayısı : 1723    Eklenme Tarihi : 23 Ocak 2013 Çarşamba    Güncellenme Tarihi : 08 Ekim 2020 Perşembe