Deyimler, genellikle akla gelen ilk anlamın dışında mecaz anlamı olan, benzer olaylar karşısında tekrarlanan kalıplaşmış sözlerdir. Yaşanmış ya da hayal ürünü bazı olaylar içinde geçen çarpıcı söz grubu, hafızalarda yer edip benzer yeni olaylar karşısında söylenerek deyimleşirler. Deyimlerde asıl anlamın dışında yüklenmiş özel bir anlam vardır. Birkaç kelime ile anlatılmak istenen konu çarpıcı bir şekilde ima edilir. İzmir’den derlenen deyim örnekleri: 1

• Adam sandım eşeği, kaba yazdım döşeği. 
• Adet yerini bulsun
• Adı çıkmış dokuza, inmez sekize
• Aklı başından bir karış yukarıda olmak
• Art ayağıyla kulağını kaşımak
• Pazardaki ete soğan doğramak
• Doğmadık sıpanın belini kırmak
• Doğunca ebesi yumuş, ölünce hocası yumuş
• Donunu başına giydirmek
• Ha Arap Hasan, ha Hasan Arap
• Har vurup harman savurmak 
• İğne deliğinden Hindistan’ı seyretmek
• Kabak çiçeği gibi açılmak
• Kedi eniğini kaybetse bulamayacak olmak
• Sermayeyi kediye yüklemek
• Öküz öldü ortaklık ayrıldı.
• Aklını peynir ekmekle yemek
• Ayvaz kasap, hepsi bir hesap
• Zemheride hıyar aramak
• Yıldızları almamak
• Sonradan görme, cavurdan dönme.
• Kediler gitti sıçanlara beylik kaldı.
• Taşı sıkıp suyunu çıkarmak
• Yüz verince astarını istemek

Kaynak: 1. Kocadağ, İ. Halk Kültürü Alan Araştırmaları, Derleme Notları. İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, İzmir 2. Kocadağ, İ. (1989). Kurucuova Folkloru. (Yayımlanmamış lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Halkbilimi (Folklor) Anabilim Dalı. Ankara.