­ KOŞUMCULUK | Kültür Portalı

Koşumculuk - Afyonkarahisar

El Sanatları

Türk koşum takımları, saraçlık gibi bir meslek dalının elinde sanat olarak gelişmiştir. Afyonkarahisar’da uzun yıllar varlığını sürdüren bir el sanatıdır. Koşumculuk; araba, pulluk, kağnı, kızak, saban gibi araçlara koşulan hayvanlar için gereken hamut, paldum, başlık, gem, dizgin, yan ve ok kayışları gibi deri ve meşinden yapılan takımları kapsar. Koşum takımlarını oluşturan parçalar kısaca:

  • Hamut; araba koşumunda atların boyunlarına geçirilen ağaç ve meşinden çemberdir. Göğüs kayışı, ok ve yan kayış hamuta bağlanarak atın arabayı çekmesi sağlanır.
  • Paldum; araba koşumunda ok kayışı yardımı ile atın durmasını sağlar.
  • Başlık ve gem; başlığa takılan kantarma aracılığıyla hayvanın hakimiyeti sağlanır. Başlık gözlüklü olur. Gözlüksüz ve gem demiri olan başlıklara ‘gem’ denir. Gem binek atında, başlık koşum atlarında kullanılır. Başlıkların kayışlarla bağlantısını halka ve tokalar sağlar.
  • Dizgin; hayvanı yönlendirmeye ve durdurmaya yarayan başlığı tamamlayan araba koşumudur. Koşum atında bir dizgin iki parçadan oluşur. Başlık halkalarına tutturulan ve halkalardan geçirilen dizgin başlıkla birlikte satılır.
  • Yan kayış; atın arabayı hareket ettirmesi için kullanılır.
  • Ok kayışı; kayışın bir ucu oka diğer ucu hamuta bağlanır. Koşum takımları döküm pullarla, ipten yapılmış püskül ve saçaklarla süslenir. 
Görüntülenme Sayısı : 3453    Eklenme Tarihi : 05 Mart 2013 Salı    Güncellenme Tarihi : 04 Kasım 2020 Çarşamba