­ MADEN VE TAŞ İŞÇİLİĞİ (MERMER, KUYUMCULUK, GÜMÜŞ İŞLERİ, BIÇAKÇILIK) | Kültür Portalı

Maden ve Taş İşçiliği (Mermer, Kuyumculuk, Gümüş İşleri, Bıçakçılık) - Afyonkarahisar

El Sanatları

M.Ö. 313 yılından bu yana başta İscehisar olmak üzere Afyonkaranisar'ın zengin mermer ocaklarından çıkarılan mermerler, Anadolu’da ve diğer ülkelerde ün kazanmıştır. Önceden oluk, delik delme gibi ilkel yöntemlerle çıkarılan mermer günümüzde lazer, hidrolik, helezon ve elmas diskle tel kesme yöntemleri kullanılarak bloklar halinde ocaktan çıkarılır. Eski kaynaklarda Synnada (Şuhut) diye bilinen Dokimeon (İscehisar) mermerinin Afrika’ya bile ihraç edildiğini arkeolojik ve epigrafik belgeler açıkça ortaya koymaktadır. Fransız arkeolog ve gezgin Charles Texier notlarında, menekşe rengi damarlı beyaz Synnada mermerine ilk kez Afyonkarahisar’da rastladığını belirtmiştir.

Afyonkarahisar’dan çıkarılan mermerin çapı, görünüş ve renkleri farklıdır. Bu farklara göre isimlendirilir. Afyon hareli, Afyon çizgili şeker, Afyon bal, Afyon şeker, Emirdağ traverten, Afyon kaplan postu, menekşe, güvercin göğsü, gök mermer ve pamuk beyaz bu çeşitler arasındadır. Mermer eski çağlarda çok değişik amaçlar için kullanılmıştır. Mermerin en çok kullanıldığı alanlardan biri heykeltraşlık, diğeri mimari olmuştur. Yolların yapımında, anıt mezar, lahit, sunak taşı, yazıt, kap kacak, binaların iç döşemelerinde yaygın biçimde mermerden faydalanılmıştır. Günümüzde küçük el sanatı ürünlerinden dekoratif malzemelerde, duvar panosu, satranç takımı, saksılık, vazo, küçük havuz, kalemlik, şamdan, isimlik, sigaralık, meyvelik yapımında da mermer kullanılmaktadır.

Afyonkarahisar el sanatı tarihi içinde bıçakçılık, kuyumculuk, gümüş, bakır ve kalaycılık önde gelmektedir. Bakırcılık alanında özellikle Sandıklı İlçesi'nde camii ve minare alemleri üretilmektedir. Demirciler kapı zinciri, toka, kaşağı, kullap, düğme, frank ve törpüsü; bakırcılar da güğüm, kazan, tabak, tencere ve mangal üretmiştir. Artan nüfusun gereksinimlerini karşılamak amacıyla seri üretim yolları aranmış, dolayısıyla endüstrileşmeye doğru gidilmiştir. Toplumda görülen değişimin etkisiyle el sanatı ürünlerinde ve üretim tekniklerinde değişmeler meydana gelmiştir. Bu durumdan küçük el sanatlarımız etkilenmiş, maden işlerinin üretiminde ve dükkan sayısında düşüş yaşanmıştır.

Görüntülenme Sayısı : 4612    Eklenme Tarihi : 05 Mart 2013 Salı    Güncellenme Tarihi : 22 Ekim 2020 Perşembe